Thương vụ sáp nhập xAI-X không chỉ là chiến lược kinh doanh đơn thuần mà còn là minh chứng cho hệ sinh thái đầu tư xoay quanh Elon Musk, nơi niềm tin vào tầm nhìn của ông quan trọng hơn giá trị hiện tại.
Khi Elon Musk thông báo xAI – startup AI của ông – mua lại nền tảng mạng xã hội X (trước đây là Twitter) bằng cổ phiếu, nhiều người đã ngạc nhiên về định giá.
Tuy nhiên, nhìn sâu hơn vào cách hoạt động của “đế chế Musk”, thương vụ này phản ánh một triết lý đầu tư đặc biệt: đặt cược vào tương lai dựa trên niềm tin vào người đứng đầu.
Hệ sinh thái Musk – Một công ty thống nhất
“Tất cả các công ty của Elon ngày nay về cơ bản là một công ty,” Yoni Rechtman, giám đốc tại Slow Ventures, chia sẻ với TechCrunch. “Tất cả đều là Elon, Inc. Có những người làm việc đồng thời ở nhiều công ty. Chúng chia sẻ mạng lưới kết nối vốn. Chúng kinh doanh với nhau, và ông ấy coi tất cả về cơ bản là một công ty.”
Thương vụ sáp nhập xAI-X chỉ là bước tiếp theo để chính thức hóa mối quan hệ vốn đã tồn tại. Chatbot Grok của xAI đã được tích hợp sâu với X, trong khi X đang gặp khó khăn về tài chính. Vụ sáp nhập này giúp biến khoản đầu tư 44 tỷ đô la vào Twitter trở thành một nước đi chiến lược trong tham vọng AI của Musk.
Ron Baron, nhà sáng lập Baron Capital, một trong những nhà đầu tư trung thành với Musk, tin rằng “mọi thứ [Musk] làm đều hỗ trợ mọi thứ khác ông ấy làm.” Đế chế của Musk còn bao gồm Tesla, SpaceX, The Boring Company và Neuralink – những công ty được cho là chia sẻ nguồn lực với nhau.
Nhiều công ty đầu tư lớn như 8VC, Andreessen Horowitz, Sequoia Capital và Quỹ đầu tư Công (PIF) của Saudi Arabia đã đặt cược vào nhiều doanh nghiệp khác nhau trong hệ sinh thái Musk, tạo nên một mạng lưới đầu tư chồng chéo.
Điều này giải thích phần nào định giá gây tranh cãi của thương vụ sáp nhập xAI-X. X được định giá 33 tỷ USD, cao gấp ba lần so với vài tháng trước, trong khi xAI được định giá 80 tỷ USD dù hầu như không có doanh thu. Nhưng đối với các nhà đầu tư theo Musk, định giá không dựa trên hiện tại mà là kỳ vọng về tương lai.
Tesla là ví dụ điển hình. Công ty xe điện này được coi như cổ phiếu công nghệ dù có biên lợi nhuận của nhà sản xuất ô tô, chủ yếu dựa trên niềm tin rằng Tesla sẽ phát triển được công nghệ tự lái đột phá và robot hình người.
“Lý do cổ phiếu [Tesla] giao dịch ở mức 80 lần thu nhập trong khi nhóm so sánh giao dịch ở mức 25 lần thu nhập là vì mọi người đang đặt cược vào dài hạn,” Gene Munster từ Deepwater Asset Management cho biết. Công ty của Munster đã đầu tư vào X, xAI và Tesla – minh chứng cho chiến lược đầu tư toàn diện vào hệ sinh thái Musk.
Tuy nhiên, sự tập trung giá trị cũng đi kèm với rủi ro tăng cao, từ vụ kiện của SEC đối với X đến những lo ngại về cạnh tranh và quyền riêng tư người dùng, đặc biệt là việc X âm thầm đưa tất cả người dùng vào việc thu thập dữ liệu để huấn luyện mô hình AI mà không có sự đồng ý rõ ràng.
Nhưng với những người ủng hộ Musk, những rủi ro này dường như không đáng kể khi so với tiềm năng của xAI. Như Munster nói: “Chúng tôi đang đặt cược cả công ty vào niềm tin rằng AI sẽ mang tính chất chuyển đổi hơn những gì mọi người nghĩ.”
