A7A5, stablecoin gắn với đồng Rúp, đạt vốn hóa 500 triệu USD và chiếm 43% thị trường stablecoin phi-USD bất chấp lệnh cấm vận.
Một stablecoin gắn với đồng Rúp đang tăng trưởng mạnh mẽ giữa bối cảnh địa chính trị căng thẳng, trở thành hiện tượng gây tranh cãi trong ngành tài sản số toàn cầu. A7A5, được phát hành tại Kyrgyzstan, đã đạt vốn hóa thị trường 500 triệu USD và trở thành stablecoin phi-USD lớn nhất thế giới, bất chấp hàng loạt lệnh trừng phạt quốc tế. Theo dữ liệu từ CoinMarketCap và DeFiLlama, token này hiện chiếm khoảng 43% tổng quy mô thị trường stablecoin phi-USD trị giá 1,2 tỷ USD.
Token được ra mắt vào tháng 2 năm 2025 bởi A7, công ty thanh toán xuyên biên giới thuộc sở hữu của Ilan Shor, doanh nhân bị truy nã người Moldova, cùng với Promsvyazbank, ngân hàng quốc doanh Nga phục vụ lĩnh vực quốc phòng.
Cả hai thực thể đều nằm trong danh sách cấm vận của Mỹ, Vương quốc Anh và Liên minh châu Âu. A7A5 được giới thiệu như một đồng Rúp kỹ thuật số, được bảo chứng bằng tiền pháp định gửi tại các ngân hàng Kyrgyzstan và cung cấp cho người nắm giữ lợi nhuận thụ động hàng ngày tương đương một nửa lãi suất tiền gửi gốc.
Sự bùng nổ gây lo ngại cho các cơ quan quản lý phương Tây
Sự tăng trưởng của A7A5 diễn ra ổn định trong mùa hè trước khi bùng nổ vào cuối tháng 9. Ngày 25 tháng 9, vốn hóa của token tăng 350 triệu USD chỉ trong một ngày, tương đương mức tăng 250%, vượt qua EURC của Circle để chiếm vị trí dẫn đầu phân khúc stablecoin phi-USD. Dữ liệu từ Elliptic cho thấy hơn 41 tỷ token A7A5 đang lưu hành vào ngày 26 tháng 9, với tổng khối lượng giao dịch vượt 68 tỷ USD.
Kênh Telegram chính thức của dự án tuyên bố A7A5 đã chứng minh rằng một đồng tiền kỹ thuật số quốc gia có thể không chỉ là giải pháp thay thế cho đồng USD mà còn là động lực cho sự thay đổi toàn cầu. Tuy nhiên, các cơ quan phương Tây xem đây là thách thức nghiêm trọng đối với hệ thống tài chính quốc tế và lo ngại token này đang giúp Nga lách lệnh trừng phạt tài chính áp đặt sau cuộc xâm lược Ukraine năm 2022.
Ngay sau khi ra mắt, các nhà điều tra blockchain đã liên hệ dự án với sàn Grinex, được xem là phiên bản kế nhiệm của Garantex, nền tảng bị Bộ Tài chính Mỹ trừng phạt vào tháng 8. Các biện pháp trừng phạt cũng chỉ ra rằng Ilan Shor là đồng sở hữu của A7A5 cùng với Promsvyazbank, và Anh quốc đã mở rộng lệnh cấm sang nhiều ngân hàng Kyrgyz do nghi ngờ Moscow sử dụng mạng stablecoin này để né tránh hệ thống tài chính phương Tây.
Theo Bloomberg, Liên minh châu Âu đang chuẩn bị áp dụng lệnh trừng phạt mới đối với A7A5, cấm mọi giao dịch liên quan đến token này với các tổ chức có trụ sở tại EU. Gói biện pháp dự kiến cũng nhắm vào một số ngân hàng tại Nga, Belarus và Trung Á bị cáo buộc hỗ trợ các khoản thanh toán bằng tài sản mã hóa liên quan tới Moscow.
Sự bứt phá của A7A5 trùng hợp với nỗ lực của Nga trong việc xây dựng hệ thống thanh toán thay thế SWIFT, vốn bị cấm truy cập từ năm 2022. Các nhà phân tích cho rằng token này mang lại giải pháp thực tế cho các doanh nghiệp Nga đang gặp khó khăn với thanh toán xuyên biên giới. Theo hồ sơ công khai, doanh nghiệp sử dụng A7A5 có thể hoàn tất giao dịch quốc tế trong vòng năm ngày làm việc, nhanh hơn nhiều so với thời gian vài tuần hoặc vài tháng qua hệ thống ngân hàng truyền thống.
Cả Elliptic và TRM Labs đều ghi nhận khối lượng giao dịch hàng ngày vượt 1 tỷ USD, với tổng giá trị giao dịch hơn 41 tỷ USD tính đến cuối tháng 8. TRM Labs cảnh báo stablecoin này có thể đang được dùng để mua hàng lưỡng dụng, các mặt hàng có thể phục vụ cả mục đích dân sự và quân sự, thông qua các tuyến thương mại với Trung Quốc và Trung Á.
Trung tâm Nghiên cứu Thông tin cho biết 78% giao dịch của A7A5 trong tháng 8 diễn ra qua các khu vực pháp lý của Trung Quốc, đồng thời xác nhận token đã mở rộng hoạt động tại châu Phi với văn phòng tại Nigeria và Zimbabwe.
A7A5 gây chú ý quốc tế khi xuất hiện tại hội nghị Token2049 Singapore tháng trước, nơi giám đốc điều hành của dự án phát biểu trên sân khấu. Sự hiện diện này đã khơi dậy tranh luận về tiêu chuẩn tuân thủ tại các sự kiện ngành tài sản mã hóa, với nhiều lời kêu gọi siết chặt quy định để ngăn các thực thể bị cấm vận xuất hiện công khai.
Mặc dù A7A5 tuyên bố độc lập với Shor và Promsvyazbank, tài liệu pháp lý cho thấy cả hai vẫn giữ vai trò trọng yếu, với Shor nắm 51% cổ phần trong A7 và Promsvyazbank nắm 49% còn lại.
Bất chấp nghi ngờ về tính minh bạch và rủi ro pháp lý, đà tăng trưởng của A7A5 vẫn chưa có dấu hiệu chậm lại. Token hiện có khoảng 24.000 người nắm giữ, với hơn 100 triệu USD thanh khoản USDT được bổ sung vào sàn giao dịch phi tập trung trong những tuần gần đây, cho thấy dòng tiền mới vẫn tiếp tục đổ vào bất chấp căng thẳng địa chính trị.
