Blockchain-as-a-service (BaaS) đề cập đến dịch vụ do bên thứ ba cung cấp, cho phép doanh nghiệp triển khai và vận hành các ứng dụng blockchain và hợp đồng thông minh trên nền tảng đám mây mà không cần đầu tư cơ sở hạ tầng blockchain nội bộ.
Các nhà cung cấp BaaS mang đến khả năng khai thác công nghệ blockchain với tính linh hoạt cao và cơ hội tiếp cận nhiều đối tượng người dùng hơn.
Một trong những mục tiêu chính của BaaS là thúc đẩy quá trình dân chủ hóa công nghệ blockchain, giúp các doanh nghiệp phát triển ứng dụng blockchain với chi phí hợp lý thông qua dịch vụ của nhà cung cấp.
Hiện nay, nhiều ngành công nghiệp đã áp dụng BaaS vào các hoạt động quản lý thanh toán, danh tính và chuỗi cung ứng. Các dịch vụ blockchain này giúp tăng cường khả năng minh bạch và truy xuất nguồn gốc trong chuỗi cung ứng phức tạp, qua đó nâng cao trách nhiệm giải trình cho doanh nghiệp.
Blockchain-as-a-service (BaaS) hoạt động như thế nào?
Việc xây dựng, thiết lập và duy trì blockchain cùng cơ sở hạ tầng đi kèm có thể gặp nhiều thách thức về mặt kỹ thuật và vận hành, gây cản trở cho các doanh nghiệp. Blockchain-as-a-service (BaaS) cung cấp hạ tầng giúp doanh nghiệp lưu trữ và quản lý mạng lưới blockchain thông qua nhà cung cấp dịch vụ.
Trong mô hình BaaS, nhà cung cấp dịch vụ bên ngoài chịu trách nhiệm triển khai hạ tầng, vận hành hệ thống back-end và cài đặt các công nghệ blockchain cần thiết với một khoản phí nhất định. Sau khi hệ thống được thiết lập, nhà cung cấp tiếp tục quản lý các hoạt động phức tạp ở phía sau cho khách hàng.
Thông thường, các dịch vụ hỗ trợ của BaaS bao gồm lưu trữ, đảm bảo an ninh dữ liệu, giám sát băng thông và phân bổ tài nguyên hợp lý, giúp doanh nghiệp không phải lo lắng về việc quản lý kỹ thuật hằng ngày của hệ thống blockchain.
Các giải pháp blockchain dựa trên đám mây thông qua BaaS giúp đơn giản hóa quy trình triển khai và quản lý công nghệ sổ cái phân tán (DLT). Nhờ đó, các doanh nghiệp có thể tích hợp dễ dàng các ứng dụng phi tập trung (DApps), đồng thời chuyển giao việc quản lý các yếu tố kỹ thuật phức tạp như cơ chế đồng thuận (bao gồm proof-of-work và proof-of-stake) cùng bảo trì cơ sở hạ tầng cho nhà cung cấp dịch vụ chuyên trách.
Ứng dụng của Blockchain-as-a-service (BaaS)
BaaS có thể được áp dụng trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau và đặc biệt phù hợp với những doanh nghiệp thường xuyên thuê ngoài các nhiệm vụ liên quan đến công nghệ, không muốn dấn sâu vào các chi tiết kỹ thuật phức tạp.
Theo dõi chuỗi cung ứng
Các nhà cung cấp BaaS tối ưu hóa logistics bằng cách cải thiện hiệu quả chuỗi cung ứng thông qua các hệ thống theo dõi được vận hành bởi blockchain. Công nghệ này giám sát toàn bộ quá trình di chuyển của hàng hóa từ sản xuất đến tiêu thụ, đảm bảo minh bạch dữ liệu và tạo ra một nguồn thông tin duy nhất cho mạng lưới chuỗi cung ứng.
Những ngành như dược phẩm được hưởng lợi lớn từ chuỗi cung ứng minh bạch, cho phép theo dõi thời gian thực. Cách tiếp cận này không chỉ nâng cao khả năng truy xuất nguồn gốc mà còn củng cố niềm tin của người tiêu dùng và đơn giản hóa việc tuân thủ các quy định pháp lý về quản lý sản phẩm.
Tài chính phi tập trung (DeFi)
BaaS đơn giản hóa việc triển khai các ứng dụng tài chính phi tập trung, cho phép thực hiện các giao dịch tài chính an toàn mà không cần qua ngân hàng. Nó thúc đẩy các nền tảng cho vay, đi vay và quản lý tài sản phi tập trung, góp phần mở rộng khả năng tiếp cận tài chính cho nhiều đối tượng.
Trong các lĩnh vực như ngân hàng, đầu tư và bảo hiểm, BaaS giúp đổi mới dịch vụ tài chính bằng cách cung cấp giao dịch minh bạch, hiệu quả và an toàn, gia tăng niềm tin trong các giao dịch tài chính.
Hợp đồng thông minh
Hợp đồng thông minh cho phép thực hiện các giao dịch và thỏa thuận giữa các bên ẩn danh mà không cần trung gian hay hệ thống pháp lý.
Blockchain hỗ trợ tự động hóa quy trình theo dõi đơn hàng và thanh toán, giảm chi phí và nâng cao minh bạch. Nhờ BaaS, doanh nghiệp có thể tự động hóa thanh toán, tối ưu hóa quy trình xử lý. Ngoài ra, công nghệ blockchain giúp các chính phủ theo dõi quyền sở hữu và chuyển nhượng đất đai, giảm gian lận và tăng cường minh bạch.
Bảo mật danh tính cá nhân
Blockchain cung cấp cơ sở dữ liệu phân tán có khả năng chống giả mạo, dùng để lưu trữ thông tin nhạy cảm. BaaS đóng vai trò quan trọng trong xác thực và quản lý danh tính, đảm bảo các danh tính số an toàn và đáng tin cậy.
Hợp đồng thông minh giúp cải thiện quyền riêng tư và bảo mật dữ liệu bằng cách xác minh và thực thi các điều khoản liên quan đến danh tính cá nhân. Các lĩnh vực như y tế có thể tận dụng giải pháp này để chia sẻ và quản lý dữ liệu khách hàng một cách an toàn.
Quản lý tài sản trí tuệ
BaaS có thể được sử dụng để xây dựng hệ thống quản lý quyền sở hữu trí tuệ phi tập trung, bao gồm bằng sáng chế, bản quyền và thương hiệu. Nhờ ghi nhận quyền sở hữu và quyền sử dụng trên sổ cái chống giả mạo, BaaS giúp bảo vệ tài sản trí tuệ và đơn giản hóa quy trình cấp phép và phân phối.
Trong ngành game, BaaS tạo điều kiện cho người chơi sở hữu và trao đổi tài sản ảo, như token và tiền mã hóa trong game. Nó cũng hỗ trợ phát triển các nền tảng quản lý nội dung phi tập trung và quản lý quyền số, thúc đẩy sự phát triển của token không thể thay thế (NFT).
Hệ thống bỏ phiếu điện tử
BaaS được ứng dụng để xây dựng các nền tảng bỏ phiếu điện tử, nâng cao khả năng tiếp cận, tính minh bạch và hiệu quả của quy trình bầu cử. Công nghệ này hỗ trợ tạo ra hệ thống bỏ phiếu an toàn, minh bạch cho cả bầu cử chính phủ lẫn ra quyết định trong doanh nghiệp.
Khả năng kiểm toán
BaaS ghi nhận mọi tương tác trên blockchain một cách có tổ chức, cung cấp chuỗi kiểm toán đầy đủ. Nhật ký sự kiện và giao dịch giúp theo dõi chi tiết lịch sử giao dịch, phục vụ các cuộc kiểm toán nội bộ, tuân thủ quy định và điều tra pháp y.
Blockchain đảm bảo tính minh bạch nhờ sổ cái công khai, nơi tất cả giao dịch đều có thể được truy cập và kiểm tra, bao gồm thông tin người gửi, người nhận, số tiền và thời gian giao dịch.
Giải pháp mở rộng quy mô
Các nhà cung cấp BaaS đảm bảo rằng các ứng dụng có thể xử lý khối lượng người dùng tăng lên nhờ hạ tầng mở rộng, đáp ứng nhu cầu hoạt động linh hoạt của từng ứng dụng.
Công cụ phát triển blockchain và API
BaaS cung cấp cho các nhà phát triển bộ công cụ, bộ SDK và API phục vụ phát triển ứng dụng blockchain. Những công cụ này giúp đơn giản hóa quy trình tạo hợp đồng thông minh, phát hành token, tích hợp với các hệ thống hiện có và lưu trữ dữ liệu trên blockchain.
Thách thức khi triển khai Blockchain-as-a-service (BaaS)
Việc triển khai các hệ thống blockchain trong thực tiễn có thể đối mặt với nhiều thách thức. Để đảm bảo quá trình ứng dụng thành công và bền vững, các doanh nghiệp cần lưu ý một số yếu tố quan trọng và tiến hành nghiên cứu kỹ lưỡng.
Phức tạp trong việc phát triển và triển khai ứng dụng
Việc tạo ra và triển khai các ứng dụng dựa trên blockchain đòi hỏi thời gian và kỹ năng chuyên môn, do công nghệ này vẫn còn tương đối mới và phức tạp. Đặc biệt, việc tích hợp các giải pháp blockchain vào cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin hiện tại là một thách thức lớn, đòi hỏi hệ thống và ứng dụng phải tương thích và hoạt động trơn tru.
Rủi ro về môi trường pháp lý
Tại hầu hết các quốc gia, blockchain hiện vẫn chưa được quy định rõ ràng. Khi khung pháp lý xung quanh công nghệ blockchain liên tục thay đổi, các nhà cung cấp BaaS và khách hàng của họ phải đối mặt với nhiều vấn đề liên quan đến tuân thủ. Các yêu cầu pháp lý cũng khác nhau giữa các ngành và khu vực, tạo ra sự phức tạp cho các doanh nghiệp triển khai blockchain trên phạm vi toàn cầu.
Thách thức về khả năng tương thích liên chuỗi (interoperability)
Dù các blockchain thường được thiết kế để tương tác với các hệ thống khác, việc đạt được tính tương thích trên thực tế là không đơn giản. Sự đa dạng về kiến trúc, giao thức và tiêu chuẩn giữa các nền tảng blockchain khác nhau gây khó khăn trong việc tích hợp và tương tác liên chuỗi.
Rủi ro an ninh mạng
Mặc dù blockchain cung cấp mức độ bảo mật cao, nhưng các nền tảng BaaS vẫn có thể là mục tiêu của các cuộc tấn công mạng và rò rỉ dữ liệu. Công nghệ blockchain có khả năng chống lại các cuộc tấn công brute-force, nhưng những hình thức tấn công gián tiếp như tấn công thông qua kỹ nghệ xã hội (social engineering) vẫn tiềm ẩn nguy cơ. Do đó, các nền tảng BaaS cần được kết hợp với những biện pháp an ninh tốt nhất để giảm thiểu các lỗ hổng an ninh mạng.
Các nhà cung cấp Blockchain-as-a-service (BaaS) tiêu biểu
Nhiều tập đoàn công nghệ thông tin và dịch vụ đám mây nổi tiếng, như Oracle, IBM và Amazon, đã ghi dấu ấn trong ngành BaaS.
Một trong những công ty nổi bật trong lĩnh vực này là Ripple, đơn vị ứng dụng công nghệ blockchain để triển khai hệ thống thanh toán tổng thời gian thực và dịch vụ thanh toán xuyên biên giới. Coinbase cũng mở rộng dịch vụ của mình bằng cách cung cấp giải pháp blockchain cho doanh nghiệp, bao gồm nền tảng giao dịch, ví tiền mã hóa và các API dành cho nhà phát triển.
Năm 2015, Microsoft hợp tác với ConsenSys ra mắt dịch vụ Ethereum BaaS trên nền tảng Microsoft Azure. Một ví dụ khác là dịch vụ Managed Blockchain của Amazon, cho phép người dùng thiết kế và quản lý mạng blockchain sử dụng Ethereum và Hyperledger Fabric.
Tương lai của Blockchain-as-a-service (BaaS)
Thị trường Blockchain-as-a-service (BaaS) đã mở rộng ổn định trong những năm gần đây và dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ khi các tập đoàn lớn ngày càng ứng dụng nhiều công nghệ blockchain hơn.
Trên toàn cầu, nhu cầu ngày càng tăng đối với các ứng dụng tiên tiến đã thúc đẩy việc sử dụng BaaS trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau, bao gồm y tế, công nghệ thông tin và viễn thông, năng lượng và tiện ích, cùng lĩnh vực bán lẻ.
Đầu tư vào nghiên cứu và phát triển đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy đổi mới công nghệ và nâng cao chất lượng sản phẩm. Khi quá trình số hóa tiếp tục lan rộng và các công nghệ tiên tiến được tích hợp vào hoạt động kinh doanh, tiềm năng phát triển của thị trường BaaS được đánh giá là rất khả quan, mở ra nhiều cơ hội mới cho sự tăng trưởng và đổi mới.
