Tài chính phi tập trung (DeFi) hiện đang phá vỡ những giới hạn của thế giới tài chính truyền thống với nhiều ứng dụng phi tập trung (dApp) và token mọc lên như nấm, cung cấp trực tiếp các loại dịch vụ tài chính khác nhau cho người dùng.
Tuy nhiên, sự phát triển quá nhiều không phải lúc nào cũng mang lại nhiều lợi ích tương ứng. Cách đây không lâu, các tổ chức tài chính tập trung như ngân hàng, công ty bảo hiểm, công ty môi giới chứng khoán, … cũng là những phương tiện phổ biến được dùng để tiếp cận các dịch vụ tài chính. Bây giờ công nghệ blockchain đã thay đổi mọi thứ.
Lấy cảm hứng từ nhu cầu tạo ra sự minh bạch và dân chủ trong thế giới tài chính (hay nói cách khác là loại bỏ những người trung gian), ý tưởng “phi tập trung” đã mở ra thời đại của ngân hàng tiền điện tử. Đây là quá trình mà mọi người có thể thực hiện các giao dịch ngân hàng bằng cách sử dụng các đồng crypto và các ứng dụng phi tập trung. Thông qua phương pháp này, mọi người có thể mua, bán, gửi tiết kiệm, trao đổi hoặc đầu tư vào tài sản crypto giống như cách họ đã từng giao dịch với tài sản tài chính truyền thống.
Ban đầu, ngân hàng crypto hoặc DeFi được tách biệt rõ ràng với ngân hàng truyền thống, còn được gọi là tài chính tập trung (CeFi). Điều này là do các trở ngại pháp lý đã hạn chế một số tính năng giao dịch nhất định của CeFi như sử dụng thẻ ngân hàng, ATM, gửi tiết kiệm, cho vay và vay, … trong khi các tổ chức DeFi từ đầu đã tập trung vào việc tạo, chuyển và trao đổi tiền điện tử. Một số ứng dụng DeFi ban đầu này bao gồm Bitcoin, Mạng Ethereum, Thị trường Bitcoin, v.v.
Do đó, ngân hàng crypto hầu như chỉ giới hạn ở các ứng dụng phi tập trung cung cấp các dịch vụ dễ dàng phân biệt với những gì có thể nhận được từ các ngân hàng truyền thống.
Khi công nghệ chuỗi khối tiếp tục phát triển, ngày càng có nhiều dịch vụ tài chính được hỗ trợ trên các nền tảng phi tập trung, khiến các nền tảng đó giống các ứng dụng CeDeFi hơn là chỉ các ứng dụng DeFi. Hiện đã có các dịch vụ giao dịch phi tập trung trên các ứng dụng như Uniswap, Pancakeswap, v.v., gửi tiết kiệm thông qua stablecoin, yeild farming và dịch vụ Cho vay – vay trên các ứng dụng như CoinRabbit, YouHolder, CoinLoan, v.v. Một số nền tảng phi tập trung như CoinBase, Binance, MetaMask, … thậm chí cung cấp tất cả các dịch vụ này trong một ứng dụng.
Tuy nhiên, một khái niệm mới khá được ưa chuộng gần đây là tích hợp ngân hàng phi tập trung và ngân hàng tập trung truyền thống. Xu hướng này rất đáng chú ý vì về cơ bản, nó chuyển trọng tâm của ngân hàng crypto từ DeFi sang CeDeFi nhiều hơn. Ví dụ, các ngân hàng truyền thống như JP Morgan và HSBC và các ngân hàng phi tập trung như Current và AgoraBank đều đang phát triển với trọng tâm như vậy.
Ngân hàng crypto dưới dạng DeFi
Tài chính phi tập trung là nền tảng của ngân hàng crypto và có thể nói rằng phần lớn các ứng dụng phi tập trung hiện có đều tập trung vào các dịch vụ DeFi. Các dịch vụ này có sự khác biệt với các dịch vụ tài chính truyền thống như cho vay – vay, sử dụng thẻ ngân hàng, v.v. Sau đây là một số ứng dụng DeFi phổ biến:
- Các mạng chuỗi khối như Bitcoin, Ethereum, Binance, v.v. đóng vai trò là cơ sở hạ tầng phần mềm nền tảng để tạo ra các loại crypto khác và các ứng dụng phi tập trung được sử dụng để thực hiện các giao dịch DeFi.
- Các ví web 3 như TrustWallet, WalletConnect, … được sử dụng để tạo và xử lý các tài khoản ví crypto để lưu trữ, gửi và nhận tiền điện tử. Ví Web 3 tập trung vào việc cho phép các cá nhân sở hữu và quản lý tài khoản trên mạng chuỗi khối.
- Các cầu nối chuỗi chéo như cầu Binance, Celer Bridge, Umbria Narni Bridge, Wormhole, … cho phép các chuỗi khối riêng lẻ liên kết với nhau để tạo điều kiện tiếp cận rộng hơn các giao dịch crypto. Ban đầu, các chuỗi khối riêng lẻ bị cô lập trong chức năng của chúng. Các cầu nối chuỗi chéo được phát triển để tạo điều kiện giao tiếp giữa các chuỗi khối bị cô lập này và cho phép chuyển tài sản crypto từ blockchain này sang blockchain khác. Gần đây, các công nghệ như polkadot đã được tạo ra cho phép tạo ra các blockchain mới với khả năng sẵn có để kết nối với các blockchain khác.
Danh sách này có thể chưa đầy đủ hết các ứng dụng công nghệ crypto vào DeFi. Tuy nhiên, đây là những ứng dụng chính và chúng thể hiện quá trình chuyển đổi từ những công nghệ này. Ngân hàng crypto tập trung vào DeFi có những lợi thế lớn nhưng để cung cấp cho khách hàng các dịch vụ ngân hàng hữu ích khác có được trên các ngân hàng truyền thống, các nền tảng ngân hàng crypto CeDeFi đã bắt đầu xuất hiện.
Ngân hàng crypto dưới dạng CeDeFi
Khái niệm về CeDeFi xuất hiện khi mọi người ở cả hai phía của hệ thống tài chính (tức là CeFi và DeFi) bắt đầu nhận ra rằng mặc dù các hệ thống riêng lẻ này có những điểm mạnh riêng nhưng cũng có khá nhiều hạn chế khi đứng một mình. Ví dụ, ngân hàng truyền thống có tính hợp pháp, tính vật chất và dịch vụ đa dạng nhưng lại quá tập trung. Mặt khác, ngân hàng phi tập trung là sáng tạo, dân chủ hóa và tập trung vào con người nhưng các nền tảng DeFi khá mới không nổi tiếng hoặc đáng tin cậy như các tổ chức tài chính phi tập trung lâu đời hơn. Ngoài ra, mặc dù các nền tảng DeFi tiếp tục đa dạng hóa nhưng chúng vẫn thiếu một số dịch vụ tài chính nhất định do các tổ chức tài chính tập trung cung cấp một cách dễ dàng.
Do đó, rõ ràng là việc kết hợp hai phương pháp cung cấp dịch vụ tài chính này sẽ mang lại tiềm năng vô cùng to lớn, và giúp cho các tổ chức tài chính hưởng lợi từ cả hai thế giới. Do đó, ngân hàng hiện nay có xu hướng tập trung vào cả việc cung cấp cả dịch vụ truyền thống và dịch vụ phi tập trung.
Sự tích hợp giữa ngân hàng phi tập trung và ngân hàng truyền thống đang diễn ra theo hai cách sau:
1. Các ngân hàng truyền thống mở rộng dịch vụ của họ sang thế giới phi tập trung
Một số ngân hàng truyền thống hiện tại đã nhận ra tiềm năng to lớn của tài chính phi tập trung và đang tìm kiếm các cách khác nhau để tích hợp dịch vụ của họ với thế giới DeFi để hưởng lợi từ công nghệ đột phá như vậy. Một cách phổ biến mà điều này đã được thực hiện là việc thành lập các ‘chi nhánh’ trong metaverse của các ngân hàng hiện có này. Ví dụ: JP Morgan và HSBC đã hợp tác với siêu dữ liệu The SandBox để thành lập phiên bản ngân hàng ở đó trong khi Quontic Bank đã thành lập chính nó trong siêu dữ liệu Decentraland.
Xu hướng này có thể sẽ tiếp tục khi nhiều tổ chức tài chính truyền thống cố gắng hưởng lợi từ cuộc cách mạng tài chính phi tập trung.
2. Các ngân hàng phi tập trung cung cấp các dịch vụ truyền thống và phi tập trung
Một số ngân hàng phi tập trung cũng đã phát hiện ra tiềm năng mở rộng khả năng của họ để cung cấp cho khách hàng cả những dịch vụ thường có trên các ngân hàng phi tập trung và những dịch vụ có sẵn trên các ngân hàng truyền thống. Do đó, họ đã bắt đầu quảng cáo mình là ngân hàng phi tập trung với các dịch vụ ngân hàng truyền thống. Hai ví dụ điển hình cho ngân hàng có cách làm như vậy là AgoraBank và Current Bank.
Tóm lại
Mặc dù là một công nghệ gần đây, nhưng ngân hàng crypto đang phát triển rất nhanh và đang lan rộng sang thế giới tài chính truyền thống. Điều này dẫn đến sự phát triển của các nền tảng dịch vụ tập trung và phi tập trung (CeDeFi), một xu hướng có thể trở thành tương lai của tài chính.
Nguồn: Hackermoon
