Sàn giao dịch không yêu cầu KYC là gì?
Các nền tảng giao dịch tiền mã hoá không yêu cầu xác minh danh tính người dùng khi đăng ký được gọi là sàn giao dịch không yêu cầu KYC.
Những nền tảng này ưu tiên tính ẩn danh và bảo mật cho người dùng, khác với các sàn tuân thủ KYC, nơi người dùng phải cung cấp thông tin cá nhân như giấy tờ tùy thân do chính phủ cấp, địa chỉ và đôi khi cả thông tin tài chính.
Sàn giao dịch tiền mã hoá không yêu cầu KYC có thể hoạt động dưới hình thức lưu ký, không lưu ký hoặc mô hình kết hợp. Mỗi loại đều có rủi ro riêng do thiếu sự giám sát từ cơ quan quản lý.
- Sàn giao dịch lưu ký không yêu cầu KYC: Đây là các sàn tập trung, nơi nắm giữ tài sản và khóa riêng của người dùng, đồng nghĩa với việc họ có quyền kiểm soát hoàn toàn tài sản.
- Sàn giao dịch không lưu ký không yêu cầu KYC: Các nền tảng này cho phép người dùng tự kiểm soát khóa riêng và tài sản của mình, mang lại tính bảo mật cao hơn.
- Mô hình kết hợp: Kết hợp cả hai, cung cấp dịch vụ lưu ký cho một số tài sản trong khi cho phép người dùng tự quản lý các tài sản khác.
Tính ẩn danh và bảo mật mà các sàn không yêu cầu KYC mang lại là những tính năng hấp dẫn đối với những cá nhân coi trọng sự kín đáo, sống tại các khu vực có quy định tài chính nghiêm ngặt hoặc những người muốn giảm thiểu dấu vết kỹ thuật số của mình.
Tuy nhiên, sự ẩn danh mà các sàn giao dịch không yêu cầu KYC mang lại cũng đi kèm với những rủi ro mà bạn nên nhận thức rõ trước khi đăng ký trên các nền tảng này để mua, bán và giao dịch tài sản kỹ thuật số.
Điều gì khiến sàn giao dịch không yêu cầu KYC rủi ro hơn?
Rủi ro liên quan đến sàn giao dịch không yêu cầu KYC có thể được chia thành các nhóm chính gồm dễ bị lừa đảo, gian lận, thiếu giám sát quy định, lỗ hổng bảo mật và thiếu minh bạch.
Sự tự do tương đối mà thị trường tiền mã hóa đã trải qua trong thập kỷ qua, do các cơ quan quản lý phản ứng chậm hoặc vẫn đang xây dựng các khuôn khổ cho tài sản kỹ thuật số, không còn như trước. Các quy định như Chống rửa tiền (AML), Thị trường tài sản tiền mã hóa (MiCA) và các yêu cầu báo cáo thuế nghiêm ngặt hơn tại các khu vực như EU và Mỹ đã thay đổi cách thức hoạt động của các sàn giao dịch.
Sàn giao dịch không yêu cầu KYC rủi ro hơn vì:
- Tăng nguy cơ lừa đảo và gian lận: Do tính ẩn danh, các sàn không yêu cầu KYC trở thành môi trường thuận lợi cho những kẻ lừa đảo. Vì thiếu sự giám sát và kiểm soát pháp lý, các nền tảng này thường đối mặt với các vụ lừa đảo, khi sàn đóng cửa đột ngột và tiền của người dùng biến mất. Kẻ gian có thể thao túng thị trường và thực hiện các kế hoạch gian lận mà không cần xác minh danh tính.
- Giám sát quy định chặt chẽ hơn: Các khuôn khổ pháp lý như MiCA đã thắt chặt kiểm soát đối với các sàn giao dịch tiền mã hóa, bao gồm cả các sàn hoạt động ngoài lãnh thổ. Các nền tảng không tuân thủ quy định AML và KYC ngày càng bị coi là trung gian cho các hoạt động bất hợp pháp. Các cơ quan chức năng đang đóng cửa những sàn không tuân thủ, phạt người dùng và thậm chí bắt giữ những người điều hành chúng.
- Lỗ hổng bảo mật: Sàn giao dịch không yêu cầu KYC thiếu các biện pháp an ninh mạng bắt buộc của các nền tảng được quy định. Không có các cuộc kiểm toán thường xuyên và các biện pháp bảo mật nghiêm ngặt, các sàn này dễ trở thành mục tiêu của hacker. Do an ninh không đầy đủ, người dùng các nền tảng không yêu cầu KYC có nguy cơ mất tiền cao hơn, đặc biệt nếu các nền tảng này bị giám sát gắt gao hơn.
- Thiếu minh bạch và không có biện pháp pháp lý: Các sàn giao dịch không yêu cầu KYC thường có các chính sách hoạt động và ổn định tài chính mờ ám. Trong trường hợp tiền bị đánh cắp hoặc phát sinh mâu thuẫn, người dùng có rất ít biện pháp bảo vệ pháp lý. Người dùng sàn không yêu cầu KYC dễ bị tấn công và có thể không có biện pháp khắc phục khi xảy ra vấn đề do không có kiểm toán bên ngoài và quy định bảo vệ người tiêu dùng.
Hiểu rõ các tác động pháp lý của sàn giao dịch không yêu cầu KYC
Các quy định pháp lý khác nhau tùy theo từng khu vực pháp lý, nghĩa là các tác động pháp lý của việc sử dụng sàn giao dịch không yêu cầu KYC có thể phức tạp và đa chiều, đặc biệt trong các môi trường mà tuân thủ KYC và AML (Chống rửa tiền) được thực thi nghiêm ngặt.
Trước tiên, các quy định AML, vốn nhằm ngăn chặn các hoạt động bất hợp pháp như rửa tiền và tài trợ khủng bố, có thể bị vi phạm bởi các sàn giao dịch không yêu cầu KYC. Các tổ chức tài chính, bao gồm các nền tảng tiền mã hóa, bắt buộc phải thực hiện quy trình KYC và AML tại nhiều khu vực pháp lý, đặc biệt là những nơi tuân thủ hướng dẫn của Lực lượng Đặc nhiệm Tài chính (FATF). Các nhà điều hành nền tảng có thể đối mặt với các khoản phạt, hình phạt hoặc hành động pháp lý vì vi phạm các quy định này.
Ngoài ra, bằng cách né tránh các yêu cầu KYC, các nền tảng này có thể bị hạn chế hoạt động tại một số quốc gia nhất định. Ví dụ, các cơ quan quản lý tại Mỹ, Liên minh châu Âu và nhiều khu vực khác có những quy định nghiêm ngặt về xác minh danh tính khách hàng. Các nền tảng không đáp ứng yêu cầu này có thể bị cấm cung cấp dịch vụ cho người dùng tại các khu vực đó. Ở một số nơi, các cơ quan chức năng đã thực hiện các biện pháp đưa vào danh sách đen hoặc chặn truy cập đối với các nền tảng không tuân thủ.
Hơn nữa, người dùng của các sàn giao dịch không yêu cầu KYC cũng có thể phải chịu hậu quả pháp lý. Việc sử dụng nền tảng không tuân thủ tiêu chí KYC có thể bị xem là góp phần vào các hoạt động tài chính bất hợp pháp, tùy thuộc vào luật pháp địa phương. Ngay cả khi hành động của người dùng vô tình liên quan đến hoạt động tài chính bất hợp pháp, họ vẫn có thể phải đối mặt với hậu quả.
Rủi ro khi giao dịch tiền mã hóa ẩn danh
Giao dịch tiền mã hóa ẩn danh khiến người dùng đối mặt với rủi ro pháp lý, tài chính và bảo mật do thiếu tuân thủ quy định và trách nhiệm giải trình.
Dưới đây là những rủi ro bạn cần lưu ý:
- Đóng cửa sàn giao dịch: Các sàn không yêu cầu KYC dễ bị cơ quan quản lý đóng cửa hoặc đưa vào danh sách đen, dẫn đến nguy cơ mất quyền truy cập vào tài sản.
- Liên quan đến hoạt động bất hợp pháp: Giao dịch ẩn danh có thể vô tình khiến người dùng tham gia vào các hoạt động bất hợp pháp như rửa tiền, lừa đảo hoặc tài trợ khủng bố, làm tăng nguy cơ chịu hậu quả pháp lý.
- Tịch thu tài sản: Các cơ quan chức năng có thể tịch thu tài sản hoặc đóng băng tài khoản liên quan đến các sàn giao dịch không tuân thủ trong quá trình điều tra các giao dịch phi pháp.
- Rủi ro pháp lý: Thực hiện giao dịch trên các nền tảng ẩn danh có thể vi phạm luật quốc gia, đặc biệt tại các quốc gia yêu cầu tuân thủ KYC và AML đối với dịch vụ tài chính.
- Hạn chế giải quyết tranh chấp: Các nền tảng ẩn danh thường không cung cấp biện pháp bảo vệ trong trường hợp tranh chấp giao dịch, sự cố hack hoặc mất tài sản.
- Tăng nguy cơ gian lận: Không có KYC, nguy cơ gặp phải các đối tượng lừa đảo cao hơn do thiếu sự xác minh danh tính, dẫn đến việc giảm trách nhiệm giải trình.
- Khó khăn trong báo cáo thuế: Giao dịch ẩn danh có thể làm phức tạp việc tuân thủ nghĩa vụ báo cáo thuế, dẫn đến các hình phạt do không khai báo.
Các sàn giao dịch phi tập trung không yêu cầu KYC bị sử dụng để rửa tiền
Mặc dù các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) mang lại nhiều lợi ích, chúng cũng thường bị lợi dụng cho hoạt động rửa tiền có tổ chức.
Dưới đây là một số ví dụ về việc các sàn giao dịch phi tập trung không yêu cầu xác minh danh tính (KYC) bị sử dụng cho các hoạt động tài chính bất hợp pháp:
Trường hợp 1: Hydra Darknet
Hydra là một chợ đen trực tuyến nổi tiếng, hoạt động chủ yếu tại Nga, thường sử dụng các sàn giao dịch phi tập trung không yêu cầu KYC để thực hiện hành vi rửa tiền. Chợ này tham gia vào các hoạt động bất hợp pháp như gian lận và buôn bán ma túy, với phần lớn giao dịch được tài trợ bằng tiền mã hóa, chủ yếu là Bitcoin.
Các nhà điều hành Hydra đã rửa hàng triệu USD tiền mã hóa bằng cách kết hợp các sàn giao dịch không yêu cầu KYC và các dịch vụ trộn Bitcoin (Bitcoin mixers). Các dịch vụ này trộn lẫn nhiều giao dịch tiền mã hóa khác nhau nhằm che giấu nguồn gốc của chúng.
Do DEX không yêu cầu xác minh danh tính, các đối tượng phạm pháp dễ dàng chuyển đổi Bitcoin có nguồn gốc bất hợp pháp thành các loại tiền mã hóa hợp pháp mà không cần tiết lộ danh tính.
Hydra đã hoạt động trong nhiều năm mà không bị cơ quan quản lý phát hiện, nhờ tránh các quy trình KYC. Tính ẩn danh của giao dịch và việc phân tán trên nhiều blockchain đã khiến các hệ thống phi tập trung này trở thành thách thức lớn cho cơ quan thực thi pháp luật trong việc lần theo dòng tiền.
Trường hợp 2: Rửa tiền thông qua Tornado Cash và Ethereum
Tornado Cash, dịch vụ trộn tiền mã hóa hiện đã bị ngừng hoạt động, từng được sử dụng để rửa tiền Ethereum bất hợp pháp. Vào năm 2022, người ta phát hiện ra rằng nhóm tin tặc Lazarus của Triều Tiên đã rửa hơn 600 triệu USD – số tiền đánh cắp từ vụ tấn công Axie Infinity – thông qua dịch vụ này.
Những kẻ tấn công đã sử dụng Tornado Cash để làm mờ dấu vết giao dịch. Sau khi gửi số Ether bị đánh cắp vào Tornado Cash, chúng chuyển số tiền đó đến các sàn DEX không yêu cầu KYC. Tornado Cash triển khai nhiều hợp đồng thông minh cho phép người dùng gửi vào các lượng ETH hoặc ERC-20 khác nhau. Sau đó, chúng rút các khoản tiền này tại một địa chỉ khác, với bằng chứng mật mã được cung cấp. Quy trình này cắt đứt hoàn toàn mối liên kết giữa người gửi và người nhận trên chuỗi blockchain.
Các sàn giao dịch tiền mã hóa không cần KYC hiện nay
MEXC
MEXC là sàn giao dịch tiền mã hóa toàn cầu không bắt buộc KYC. Hàng triệu người dùng trên toàn thế giới sử dụng MEXC hàng ngày để mua, bán và giao dịch hơn 1.600 loại tiền mã hóa, với khối lượng giao dịch hàng trăm triệu USD mỗi ngày.
MEXC cung cấp nhiều sản phẩm đa dạng, bao gồm giao dịch giao ngay (spot) và giao dịch P2P, giao dịch hợp đồng tương lai, các quỹ ETF đòn bẩy, cùng các sản phẩm tiết kiệm giúp người dùng dễ dàng kiếm thu nhập thụ động từ tiền mã hóa. Ngoài ra, MEXC có mức phí giao dịch thấp nhất trong số các sàn giao dịch tiền mã hóa, với những ưu đãi giảm giá lớn dành cho người nắm giữ token MXC.
Về KYC, mặc dù MEXC có áp dụng KYC, nhưng đây không phải là yêu cầu bắt buộc. MEXC có 3 cấp độ tài khoản khác nhau: tài khoản chưa xác minh, tài khoản KYC cơ bản và tài khoản KYC nâng cao (verified plus). Đối với người dùng chưa xác minh, giới hạn rút tiền là 5 BTC mỗi 24 giờ. Tuy nhiên, có thông tin cho thấy điều này có thể thay đổi, khi nhiều người dùng chưa xác minh đã nhận được thông báo từ MEXC yêu cầu hoàn tất xác minh trước ngày 30/6/2024, hoặc rút tiền của họ.
Kể từ cuối năm 2023, MEXC không còn khả dụng cho người dùng tại Mỹ. Mặc dù một số người có thể sử dụng VPN để truy cập, vì nền tảng không bắt buộc KYC, MEXC khẳng định rằng bất kỳ người dùng nào vi phạm các điều khoản và điều kiện sử dụng của nền tảng có thể bị khóa tài khoản và mất quyền truy cập vào tài sản.
Bybit
Bybit là 1 trong 5 sàn giao dịch tiền mã hóa hàng đầu về khối lượng giao dịch hàng ngày, với hơn 700 triệu USD. Sàn hỗ trợ giao dịch hơn 400 loại tiền mã hóa và tất cả các loại tiền pháp định lớn như USD, EUR, GBP, AUD và CAD.
Bybit cung cấp nhiều cơ hội đầu tư khác nhau cho người dùng, bao gồm giao dịch giao ngay (spot), giao dịch ký quỹ (margin), token đòn bẩy, và giao dịch phái sinh dưới dạng hợp đồng và quyền chọn. Ngoài ra, sàn còn có các sản phẩm tạo thu nhập thụ động từ tiền mã hóa như tài khoản tiết kiệm, khai thác thanh khoản (liquidity mining), và staking ETH 2.0.
Tuy nhiên, bạn sẽ không thể truy cập tất cả các sản phẩm này nếu không hoàn thành KYC. Giống như nhiều sàn khác, Bybit có các cấp độ KYC khác nhau mà người dùng có thể lựa chọn, bao gồm tài khoản không KYC, KYC cấp độ 1 và KYC cấp độ 2.
Đối với những người chưa hoàn thành bất kỳ KYC nào, bạn sẽ không thể truy cập các sản phẩm tạo thu nhập và giới hạn rút tiền hàng ngày của bạn là 20.000 USDT. Bybit cũng nhấn mạnh rằng có thể yêu cầu KYC để phê duyệt yêu cầu rút tiền bất kỳ lúc nào.
Do các yêu cầu quy định khắt khe tại Mỹ, Bybit không phục vụ người dùng tại quốc gia này. Dù việc sử dụng VPN có thể là một giải pháp để truy cập, tài khoản của bạn có thể bị khóa nếu vi phạm điều khoản sử dụng của Bybit.
Uniswap
Uniswap là sàn giao dịch phi tập trung (DEX) lớn nhất hiện nay, với tổng giá trị khóa (TVL) hơn 4 tỷ USD.
Nhà đầu tư có thể giao dịch Ethereum và các token ERC-20 với tốc độ nhanh và mức trượt giá tối thiểu, cũng như các loại tiền mã hóa và token khác trên các blockchain khác như BNB Chain, Optimism và Polygon. Ngoài ra, sàn cũng cung cấp cơ hội kiếm lợi nhuận thông qua việc cung cấp thanh khoản trên nền tảng DEX.
Là một sàn giao dịch phi tập trung, tất cả những gì bạn cần để bắt đầu với Uniswap là một ví không lưu ký có sẵn tiền. Không có yêu cầu KYC và Uniswap sẽ không yêu cầu bất kỳ thông tin cá nhân nào của bạn trong suốt quá trình sử dụng.
Cách bảo vệ bản thân khi sử dụng các sàn giao dịch không yêu cầu KYC
Khi giao dịch trên các sàn phi tập trung không yêu cầu xác minh danh tính (KYC), người dùng cần lưu ý thực hiện một số biện pháp để bảo vệ tài sản. Vì trên các nền tảng này không có cơ quan quản lý trung gian để giải quyết khiếu nại, nên việc áp dụng các biện pháp an ninh sau là vô cùng cần thiết:
- Sử dụng mật khẩu mạnh: Tạo mật khẩu dài và phức tạp cho tất cả các tài khoản của bạn. Để lưu trữ mật khẩu an toàn, bạn có thể cân nhắc sử dụng một công cụ quản lý mật khẩu.
- Bật xác thực hai yếu tố (2FA): Kích hoạt tính năng xác thực hai yếu tố (2FA) để thêm một lớp bảo mật bổ sung cho tài khoản của bạn trên các sàn giao dịch không yêu cầu KYC.
- Sử dụng mạng riêng ảo (VPN): VPN giúp ẩn vị trí của bạn và mã hóa kết nối internet, đảm bảo quyền riêng tư cao hơn khi truy cập vào các sàn phi tập trung.
- Rút tiền về ví cá nhân: Vì DEX cho phép người dùng lưu trữ tiền mã hóa trong ví phi tập trung (non-custodial wallet), bạn nên chuyển số tiền dư không dùng tới vào ví cứng (hardware wallet) để đảm bảo an toàn. Chỉ nên giữ số tiền vừa đủ trong ví kết nối trực tiếp với sàn để giao dịch.
- Cảnh giác với các cuộc tấn công phishing: Để tránh truy cập nhầm vào các trang web lừa đảo, hãy kiểm tra kỹ đường dẫn URL, xác minh địa chỉ của hợp đồng thông minh và cẩn trọng với email hoặc liên kết không rõ nguồn gốc.
Thực hiện các hướng dẫn trên sẽ giúp bạn giảm thiểu rủi ro liên quan đến việc sử dụng các sàn giao dịch không yêu cầu KYC, bảo vệ tài sản và thông tin cá nhân trong môi trường giao dịch phi tập trung.
