Gần đây, cái tên TON đang trở nên phổ biến trong giới blockchain, đặc biệt là mảng game Web3. Những thành công vang dội như dự án $NOT đạt vốn hóa thị trường hơn 1 tỷ USD mà không cần gọi vốn hay tựa game Hamster Kombat thu hút 142 triệu người dùng chỉ sau 77 ngày ra mắt đã khẳng định vị thế ngày càng lớn mạnh của hệ sinh thái này. Vậy TON có phải là một ngôi sao đang lên của thị trường crypto hay chỉ là một hiện tượng nhất thời?
Sự tăng trưởng của TON
Để hiểu rõ tiềm năng của TON, ta cần nhìn lại hành trình hình thành của nó. Telegram với 900 triệu người dùng hoạt động hàng tháng, là mảnh đất màu mỡ cho sự bùng nổ của Web3. Không giống như các nền tảng khác, Telegram đã xây dựng được hình ảnh bảo mật và riêng tư, trở thành điểm đến lý tưởng cho cộng đồng crypto.
Sự tích hợp ví tiền mã hoá ngay trong ứng dụng càng xóa nhòa ranh giới giữa nhắn tin truyền thống và thế giới blockchain, tạo tiền đề cho TON phát triển.
TON được thai nghén với tham vọng trở thành xương sống cho làn sóng ứng dụng phi tập trung mới trên Telegram. Sau khi ra mắt whitepaper vào năm 2018 và gọi vốn thành công 1.7 tỷ USD thông qua ICO, TON đã vấp phải rào cản pháp lý từ SEC vào năm 2020. Từ đó dự án được chuyển giao cho cộng đồng phát triển độc lập và đổi tên thành The Open Network.
Mặc dù không còn trực tiếp phát triển, telegram vẫn tích cực hỗ trợ TON bằng cách tích hợp các tính năng như NFT hoá tên người dùng và ví TON Space vào ứng dụng.
Hệ sinh thái của TON
Với hệ thống công nghệ mạnh mẽ bao gồm ví, sàn giao dịch, cầu nối và đặc biệt là mảng game, TON trao cho các nhà phát triển một hệ sinh thái hoàn chỉnh được vận hành bởi $TON – token gốc đóng vai trò là đơn vị thanh toán, phần thưởng cho người xác thực và nhiên liệu cho toàn bộ hệ sinh thái. Cơ chế đốt token dựa trên 50% phí giao dịch càng làm tăng giá trị của $TON khi hoạt động mạng lưới tăng trưởng.
Sự tăng trưởng của TON không chỉ được thể hiện qua những câu chuyện thành công đơn lẻ mà còn được chứng minh bằng số liệu thực tế. Cộng đồng nhà phát triển TON đã tăng trưởng bùng nổ, từ 2.200 người vào quý 1/2022 lên 36.500 người vào tháng 6/2024. Điều này có được là nhờ những nỗ lực không ngừng của TON Foundation trong việc thúc đẩy hệ sinh thái bằng các chương trình đầu tư, tài trợ và tăng tốc với tổng giá trị lên tới 318 triệu USD.
Ngoài ra các dApp trong hệ sinh thái liên tục phá vỡ các kỷ lục, bắt đầu với Notcoin, đạt 40 triệu người dùng chỉ trong vòng sáu tháng, và Hamster Kombat vượt mốc 200 triệu người dùng đăng ký với hơn 30 triệu người dùng hoạt động hàng ngày (DAU). Điều này gợi nhớ đến tốc độ tăng trưởng chóng mặt của các tựa game xã hội đầu tiên như Farmville và OHHH Sheep, nhưng đồng thời cũng cho thấy sức mạnh vượt trội của các chương trình khuyến khích tăng trưởng trong lĩnh vực tiền mã hoá.
Trong khi Hamster Kombat dự kiến sẽ sớm ra mắt token của mình, thì $NOT đã được niêm yết trên Binance với mức định giá hoàn toàn pha loãng (FDV) là 1 tỷ USD vào tháng trước, sau đó tăng gấp đôi FDV ở mức đỉnh điểm (2,1 tỷ USD), và hiện đã điều chỉnh về mức khoảng 1,45 tỷ USD.
Số lượng ví hoạt động hàng ngày và giao dịch trên TON đã tăng trưởng đều đặn trong quý 2, với Notcoin và Hamster Kombat là hai động lực chính. Tương tự, khối lượng giao dịch đã tăng mạnh trong ba tháng qua và gần đây đã vượt mốc 8 triệu giao dịch mỗi ngày, sau khi dao động trong khoảng từ 500 nghìn đến 1,3 triệu trong quý 1 (không bao gồm mức tăng đột biến trong ba tuần sau thông báo về mạng lưới quảng cáo).
“Open League Hackathon” cũng là một minh chứng rõ ràng cho nỗ lực của TON Foundation. Sự kiện kéo dài 8 tuần với 13 địa điểm trên toàn cầu đã thu hút đông đảo các nhà phát triển tham gia và mang về giải thưởng trị giá hơn 2 triệu USD. Catizen, tựa game được phát triển bởi đội ngũ đứng sau thành công của mini game WeChat, đã tạo ra doanh thu hơn 10 triệu USD chỉ sau 3 tháng ra mắt, cho thấy sức hút mạnh mẽ của hệ sinh thái game TON.
Tuy nhiên, bài toán đặt ra cho TON là làm sao để giữ chân người dùng lâu dài. Tính bền vững của hệ sinh thái game TON phụ thuộc vào khả năng tạo ra những trải nghiệm hấp dẫn, những vòng lặp game cuốn hút vượt xa giá trị phần thưởng ban đầu.
Điểm mạnh của TON còn nằm ở khả năng giải quyết bài toán thu hút người dùng – một trong những thách thức lớn nhất của ngành game di động hiện nay. Bằng cách trợ cấp cho các nhà phát triển quảng cáo bằng “sao” – loại tiền tệ trong ứng dụng của Telegram, TON tạo điều kiện cho các trò chơi tiếp cận 900 triệu người dùng với chi phí cực kỳ thấp. Đây là cơ hội vàng để các trò chơi Web3 trên TON thu hút người chơi mới, giới thiệu họ đến với thế giới blockchain đầy tiềm năng.
Cũng có những ý kiến cho rằng Telegram khó lòng tái hiện thành công của WeChat – với số lượng người dùng hàng tháng là 1,582 users.
Thứ nhất, Telegram phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt hơn so với WeChat, đặc biệt là trong thị trường phương Tây. Thứ hai, mô hình tập trung và sự hỗ trợ từ chính phủ đã góp phần lớn vào thành công của WeChat, điều mà Telegram không có được. Thứ ba, việc tích hợp ví mã hoá trên Telegram vẫn còn nhiều hạn chế so với WeChat, dẫn đến tỷ lệ chuyển đổi từ người chơi sang người trả tiền thấp hơn.
Cuối cùng, khả năng thu thập và phân tích dữ liệu người dùng của Telegram bị hạn chế bởi chính sách bảo mật của nền tảng, gây khó khăn cho việc nhắm mục tiêu quảng cáo hiệu quả.
Mặc dù còn nhiều thách thức, nhưng Telegram vẫn có những lợi thế riêng biệt. Telegram có thể tận dụng bài học từ WeChat, đặc biệt là trong việc phát triển hệ sinh thái ứng dụng đa dạng và tối ưu hóa trải nghiệm người dùng. Việc ưu tiên tích hợp bên thứ ba và cung cấp cho các nhà phát triển bộ công cụ mạnh mẽ sẽ là chìa khóa cho sự thành công của TON.
Tóm lại, với nền tảng người dùng rộng lớn từ Telegram, công nghệ vượt trội và chiến lược phát triển cộng đồng bài bản, TON đang có cơ hội trở thành thế lực mới của thị trường game Web3. Những thành công ban đầu cho thấy tiềm năng to lớn của hệ sinh thái này. Tuy nhiên, chặng đường phía trước còn nhiều thử thách, đòi hỏi sự nỗ lực không ngừng của cả TON Foundation và cộng đồng nhà phát triển để biến giấc mơ trở thành hiện thực.