Geoffrey Hinton và John Hopfield, hai nhà khoa học tiên phong trong lĩnh vực học máy (machine learning), đã được trao giải Nobel Vật lý 2024 cho những đóng góp nền tảng của họ cho sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI).
Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển đã vinh danh hai nhà khoa học Geoffrey Hinton và John Hopfield với giải Nobel Vật lý 2024 tại Stockholm, ngày 8/10, theo Reuter. Công trình nghiên cứu đột phá của họ trong lĩnh vực học máy đã đặt nền móng cho AI tự huấn luyện và tạo ra thông tin, mở ra kỷ nguyên mới cho công nghệ này.
Giáo sư Hinton, được mệnh danh là “Cha đẻ AI” đã phát triển mạng nơ-ron nhân tạo,nền tảng cho hệ thống AI hiện đại như ChatGPT. Mạng nơ-ron mô phỏng cách não người học và xử lý thông tin, cho phép AI học hỏi từ kinh nghiệm giống như con người – Đây được gọi là học sâu (deep learning).
Ông Hinton so sánh tác động của công trình này với Cách mạng Công nghiệp, nhưng cũng bày tỏ lo ngại về việc AI có thể phát triển vượt tầm kiểm soát trong tương lai.
Trong khi đó, giáo sư John Hopfield đã phát minh ra một mạng nơ-ron có khả năng tái tạo các mẫu thông tin dựa trên các đặc tính vật lý, tương tự như cách não người ghi nhớ từ ngữ qua các từ không hoàn chỉnh. Nghiên cứu của ông đã góp phần quan trọng vào các ứng dụng như nhận diện khuôn mặt và dịch ngôn ngữ.
Giải Nobel năm nay trị giá 11 triệu krona Thụy Điển (khoảng 810.000 bảng Anh) sẽ được chia đều cho hai nhà khoa học. Công trình của họ đã trở thành một phần trong cuộc sống hàng ngày, bao gồm nhận dạng khuôn mặt và dịch ngôn ngữ, hay xa hơn là mô hình hóa khí hậu, phát triển pin mặt trời và phân tích hình ảnh y tế.
Tuy nhiên, Ellen Moons, chủ tịch Ủy ban Nobel Vật lý, cũng lưu ý: “Sự phát triển nhanh chóng của nó cũng làm dấy lên lo ngại về tương lai của chúng ta”.
Năm ngoái, Giáo sư Hinton đã từ chức tại Google và cảnh báo về những rủi ro tiềm tàng của AI, bao gồm việc chatbot AI có thể đe dọa sự an toàn của con người.
Trong một cuộc phỏng vấn với BBC Newsnight đầu năm nay, ông lo ngại rằng khi AI thay thế nhiều công việc thường ngày, xã hội sẽ đối mặt với bất bình đẳng kinh tế, đòi hỏi chính phủ phải thiết lập các biện pháp như thu nhập cơ bản toàn dân để giảm thiểu tác động.
