Giám đốc khoa học của Hugging Face thách thức quan điểm AI sẽ mang lại đột phá khoa học
Thomas Wolf, đồng sáng lập kiêm Giám đốc Khoa học của Hugging Face, đang làm dấy lên cuộc tranh luận về giới hạn thực sự của trí tuệ nhân tạo. Trong bài luận đăng tải trên nền tảng X, Wolf cảnh báo rằng nếu không có những bước tiến đột phá trong nghiên cứu, AI có nguy cơ chỉ trở thành “cỗ máy gật đầu trên máy chủ”, một công cụ lặp lại kiến thức sẵn có thay vì tạo ra tri thức mới.
Quan điểm này tạo nên sự đối lập rõ rệt với tinh thần lạc quan của các lãnh đạo công ty AI lớn như Sam Altman (OpenAI) và Dario Amodei (Anthropic), những người vẫn tin tưởng mạnh mẽ vào khả năng thúc đẩy tiến bộ khoa học của AI.
AI: Học sinh ngoan ngoãn hay nhà cách mạng khoa học?
Dù được tiếp cận với khối lượng dữ liệu khổng lồ từ internet, Wolf cho rằng AI hiện tại vẫn chỉ đang “điền vào chỗ trống” trong kho tàng kiến thức của con người, chứ không thực sự kết nối các dữ kiện theo những cách mới để tạo ra khám phá đột phá. Ông so sánh các hệ thống AI hiện nay với “những học sinh rất ngoan ngoãn”, tuân thủ nghiêm ngặt dữ liệu huấn luyện mà không dám đặt câu hỏi hay thách thức những quan điểm đã được thiết lập. Quan điểm này được một số chuyên gia khác, bao gồm cựu kỹ sư Google François Chollet, đồng tình.
Wolf chỉ ra “cuộc khủng hoảng đánh giá” trong lĩnh vực AI là một trong những nguyên nhân của tình trạng này. Các tiêu chuẩn đánh giá hiện tại tập trung quá nhiều vào khả năng trả lời câu hỏi có sẵn, khiến AI chỉ chú trọng tối ưu hóa cho các bài kiểm tra “đóng” thay vì khám phá những hướng đi mới.
Để khắc phục hạn chế này, Wolf đề xuất chuyển sang hệ đo lường tập trung vào tri thức và lập luận, cho phép đánh giá khả năng AI trong việc thực hiện “cách tiếp cận phản thực táo bạo”, đưa ra tổng quát hóa từ những gợi ý nhỏ, và đặt ra “các câu hỏi không hiển nhiên” để mở ra những hướng nghiên cứu mới.
“Yếu tố quan trọng nhất của khoa học là kỹ năng đặt câu hỏi đúng và thách thức ngay cả những gì chúng ta đã học,” Wolf nhấn mạnh. “Chúng ta không cần một học sinh hạng A+ có thể trả lời mọi câu hỏi bằng tri thức phổ quát. Chúng ta cần một học sinh hạng B, người có thể nhìn ra và đặt vấn đề với những điều mà tất cả người khác đều bỏ lỡ.”
