Việt Nam chính thức triển khai nền tảng blockchain quốc gia NDAChain, tích hợp Trung tâm Dữ liệu quốc gia cuối 2025 và mở rộng đến địa phương năm 2026.
Chính phủ Việt Nam ngày 25/7 chính thức công bố triển khai NDAChain – nền tảng blockchain quốc gia được thiết kế như xương sống kỹ thuật số cho hệ sinh thái dữ liệu quốc gia. Được phát triển bởi Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia và vận hành bởi Trung tâm Đổi mới và Khai thác Dữ liệu thuộc Bộ Công an, NDAChain đánh dấu bước tiến quan trọng trong chiến lược chuyển đổi số của Việt Nam.
NDAChain được xây dựng trên kiến trúc blockchain permissioned Lớp 1 (L1) sử dụng thuật toán đồng thuận Proof-of-Authority (PoA), tích hợp công nghệ Zero-Knowledge Proof (ZKP) để tăng cường bảo mật. Hệ thống hoạt động với mạng lưới 49 node xác thực được quản lý bởi sự kết hợp giữa các cơ quan nhà nước và các doanh nghiệp tư nhân hàng đầu như SunGroup, Zalo, Masan, MISA, Sovico và VNVC.
Với khả năng xử lý lên đến 3.600 giao dịch mỗi giây (TPS), NDAChain được thiết kế để đáp ứng nhu cầu dữ liệu khổng lồ của quốc gia có hơn 100 triệu dân. Mỗi node xác thực duy trì một sổ cái phân tán chứa dữ liệu giao dịch, hợp đồng thông minh và các mô-đun xác thực danh tính tích hợp với hệ thống căn cước công dân quốc gia.
Theo ông Nguyễn Huy, Trưởng phòng Công nghệ tại Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia, “Việt Nam đã lựa chọn kiến trúc dữ liệu lai kết hợp các thành phần tập trung và phi tập trung. NDAChain hoạt động như một lớp bảo vệ cho dữ liệu sống của quốc gia, quan trọng đối với xã hội và nền kinh tế số.”
Hai giải pháp chủ lực đã triển khai
NDAChain hiện đang hỗ trợ hai ứng dụng quan trọng: NDA DID và NDATrace. Hệ thống danh tính phi tập trung NDA DID cho phép công dân xác minh danh tính thông qua ứng dụng NDAKey, hỗ trợ các giao dịch số, truy cập dịch vụ trực tuyến và ký kết hợp đồng điện tử. Công nghệ này giúp ngăn chặn lừa đảo và mạo danh trong môi trường số.
NDATrace là hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm quốc gia, gán mã định danh duy nhất cho từng sản phẩm theo tiêu chuẩn GS1 quốc tế. Đặc biệt, hệ thống này tương thích với Hạ tầng Dịch vụ Blockchain châu Âu (EBSI), tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Việt Nam tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu và xây dựng niềm tin của người tiêu dùng thông qua việc xác minh nguồn gốc sản phẩm.
Lộ trình triển khai NDAChain được chia làm ba giai đoạn rõ ràng. Đến cuối năm 2025, nền tảng sẽ được tích hợp đầy đủ vào Trung tâm Dữ liệu quốc gia. Giai đoạn tiếp theo từ năm 2026 sẽ mở rộng đến các cơ quan cấp tỉnh, thành phố và các trường đại học trên toàn quốc.
Giai đoạn dài hạn tập trung vào phát triển các giao thức Lớp 2 (L2) chuyên biệt cho từng ngành, đào tạo nguồn nhân lực và tăng cường hợp tác quốc tế. Kiến trúc mở của NDAChain cho phép các startup và công ty công nghệ phát triển các dịch vụ xác minh, giải pháp chống hàng giả, công chứng điện tử và nhiều ứng dụng chuyên ngành khác.
Việc ra mắt NDAChain đặt Việt Nam vào nhóm hơn 50 quốc gia đã triển khai nền tảng blockchain quốc gia, cùng với các hệ thống như BSN của Trung Quốc, EBSI của EU và Klaytn của Hàn Quốc. Tuy nhiên, mô hình lai của Việt Nam kết hợp kiểm soát tập trung với xác minh phi tập trung tạo ra một cách tiếp cận độc đáo.
Sự ra mắt này cũng phù hợp với Luật Công nghiệp Công nghệ Số được Quốc hội thông qua tháng 6/2025, chính thức công nhận tài sản số và tài sản mã hóa, có hiệu lực từ 1/1/2026. Việc đồng bộ hóa giữa cơ sở hạ tầng kỹ thuật và khung pháp lý thể hiện chiến lược có tính toán của Việt Nam trong việc khai thác sức mạnh chuyển đổi của blockchain.
