Nếu đã chú ý đến những chủ đề về tiền mã hóa, NFT hoặc blockchain, chắc hẳn bạn đã từng nghe về Web2 và Web3.
Web2 và Web3 là gì?
Thuật ngữ Web2 và Web3 là những khái niệm tương đối mới được sử dụng để tiếp thị cho công nghệ blockchain. Blockchain đề cập đến công nghệ lưu trữ và chia sẻ thông tin kỹ thuật số trên mạng máy tính ngang hàng (P2P). Những người có quyền truy cập vào blockchain không thể thay đổi hoặc xóa bất kỳ dữ liệu hiện có nào, nhưng họ có thể xem, sử dụng dữ liệu hiện có hoặc thêm dữ liệu mới. Hai ứng dụng chính của công nghệ blockchain là tiền mã hóa và NFT.
Thuật ngữ Web2 được sử dụng để mô tả các công nghệ tập trung, hoạt động trên các mạng xã hội sử dụng các công nghệ do các Big Tech kiểm soát: Facebook (đã đổi tên thành Meta vào cuối năm 2021), Apple, Amazon, Netflix và Google. Mặt khác, Web3 mô tả các công nghệ blockchain, mã nguồn mở phân cấp dữ liệu. Những người ủng hộ công nghệ này nói rằng nó tước đi sức mạnh từ Big Tech, tăng tính minh bạch, tạo điều kiện cho sự đổi mới và cho phép người dùng kiểm soát thông tin và mức độ tương tác trực tuyến của họ.
Web 2.0 là một thuật ngữ Dale Dougherty sử dụng vào năm 2004 để mô tả internet lấy người dùng làm trung tâm nổi lên từ phương tiện truyền thông xã hội và việc áp dụng điện thoại thông minh rộng rãi. Còn Web 3.0 là thuật ngữ được sử dụng để chỉ khái niệm The Semantic Web của Tim Berners-Lee, hoặc “một khuôn khổ chung cho phép dữ liệu được chia sẻ và tái sử dụng trên các ứng dụng, ranh giới doanh nghiệp và cộng đồng.”
Sự khác biệt chính
Sự khác biệt chính giữa Web2 và Web3 là quyền sở hữu dữ liệu.
Trong Web2, dữ liệu chủ yếu được kiểm soát bởi trung gian này hay trung gian khác. Ví dụ: Twitter có thể kiểm duyệt bất kỳ tài khoản hoặc tweet nào. Dịch vụ thanh toán có thể quyết định không cho phép thanh toán cho một số loại công việc nhất định. Máy chủ cho các ứng dụng kinh tế hợp đồng có thể gặp sự cố và ảnh hưởng đến thu nhập của người lao động
Tuy nhiên, Web3 tin rằng người dùng hoàn toàn có quyền tự chủ dữ liệu và do đó không cần phải được quản lý bởi một trung gian. Ví dụ: Ứng dụng thanh toán Web3 không yêu cầu dữ liệu cá nhân và không thể ngăn thanh toán. Các máy chủ Web3 không thể ngừng hoạt động — họ sử dụng Ethereum, một mạng lưới phi tập trung gồm 1000 máy tính làm phụ trợ
Theo Charles Naut, đồng sáng lập công ty khởi nghiệp Web3 Rain: “Web2 xoay quanh việc đọc và viết trong khi Web3 là tất cả về viết lại và sở hữu”. Ví dụ: nếu bạn muốn xây dựng một ứng dụng dựa trên dữ liệu hoặc cơ sở hạ tầng của nền tảng Web2 đã tồn tại, bạn cần có sự cho phép của chủ sở hữu.
Tuy nhiên, Web3 cung cấp các tính năng không cần sự cho phép và có thể kết hợp như hợp đồng thông minh, tạo cơ hội tương tác và xây dựng. “Điều đó thực sự cho phép sự đổi mới được tăng tốc”, Natut nói. “Chúng tôi thực sự đang xây dựng các khối và nền tảng mà bất kỳ ai cũng có thể xây dựng trên đầu trang”.
Web3 thường được nhắc đến cùng với metaverse, nhưng hầu hết các metaverse có sẵn cho người tiêu dùng ngày nay vẫn hoạt động với các nguyên tắc Web2 vì chúng thiếu cơ sở hạ tầng có thể tương tác cho phép mọi người sở hữu các vật phẩm ảo.
Lợi ích của Web3 so với Web2
Một lợi ích thị trường của Web3 so với Web2 là trao cho người dùng sức mạnh kiểm soát dữ liệu của họ và hạn chế sự giám sát từ các công ty. Khi người dùng sở hữu dữ liệu của họ, họ có thể chia sẻ hoặc giữ dữ liệu của họ ở chế độ riêng tư nếu họ muốn.
Ví dụ: trong tương lai, các nghệ sĩ có thể sử dụng hợp đồng thông minh và NFT để cắt bỏ người trung gian khi bán tác phẩm và ngược lại, khách hàng có thể kết nối trực tiếp với chủ sở hữu tác phẩm của họ.
Ngoài ra, vì sức mạnh tính toán không tập trung ở một nơi, các công nghệ Web3 ổn định và dễ tiếp cận hơn các công nghệ Web2. Tuy nhiên, nhiều công nghệ Web2 như Wix gần đây đã chuyển sang lưu trữ đa đám mây để cung cấp độ tin cậy trang web ổn định hơn với phạm vi phủ sóng toàn cầu đầy đủ và thời gian hoạt động 99.98%.
Cạm bẫy của Web3
Sự cởi mở và phân cấp hơn của Web3 đồng nghĩa với việc sẽ khó lọc ra nội dung độc hại như tội phạm mạng, ngôn từ kích động thù địch và thông tin sai lệch. Một trang web phi tập trung cũng sẽ làm phức tạp các quy định và tính thực thi — ví dụ: luật pháp của quốc gia nào sẽ áp dụng cho một trang web lưu trữ nội dung ở nhiều quốc gia trên thế giới?
Web3 cũng có khả năng sẽ chậm hơn Web2, bởi vì mọi giao dịch sẽ phải được xử lý thông qua mạng P2P. Điều này đòi hỏi một lượng lớn sức mạnh tính toán và các giao dịch có thể mất nhiều thời gian hơn. Trên thực tế, các giao dịch này đòi hỏi nhiều năng lượng và điện đến mức “phí gas” có thể trở thành bắt buộc đối với các giao dịch mà chúng ta hiện đang được thực hiện miễn phí.
Việc tích hợp với các trình duyệt web hiện tại cũng có thể chậm. Intel nói rằng chúng ta cần đạt được khoảng 1.000 lần sức mạnh tính toán hiện tại để biến Web3 thành hiện thực.
Nhiều người lạc quan cho rằng không gian Web3 đầy cơ hội, nhưng hiện tại không có đủđiều kiện để tạo ra một hệ sinh thái chính thống, hoạt động trơn tru. Trong khi đó, những người khác cảm thấy rằng công nghệ blockchain sẽ không thể thực hiện tốt lời hứa của nó.
PCB Tổng hợp
