CEO Tesla Elon Musk từ chối đơn phương quyết định việc đầu tư vào startup AI cá nhân, dự kiến để cổ đông biểu quyết tại đại hội tháng 11.
Elon Musk đã tuyên bố trong buổi công bố kết quả kinh doanh quý II của Tesla rằng ông sẽ không đơn phương quyết định việc công ty có nên đầu tư vào startup trí tuệ nhân tạo xAI do chính ông sáng lập hay không. Thay vào đó, quyết định sẽ được giao cho các cổ đông Tesla thông qua quy trình biểu quyết chính thức. Động thái này diễn ra trong bối cảnh các mối quan ngại về xung đột lợi ích và quản trị minh bạch khi Musk điều hành đồng thời nhiều công ty khác nhau.
Khi được hỏi liệu Tesla có thể tài trợ hoặc nắm cổ phần trong xAI hay không, Musk trả lời dứt khoát rằng “việc đó không phải do tôi quyết định” và “cổ đông có thể đưa ra bất kỳ kiến nghị nào họ muốn”. Vaibhav Taneja, Giám đốc Tài chính của Tesla, cũng cho biết đây không phải là diễn đàn phù hợp để bàn về vấn đề này, ám chỉ rằng ban lãnh đạo sẽ để quyết định cho cổ đông theo quy trình chính thức.
Đại hội cổ đông thường niên tiếp theo của Tesla dự kiến diễn ra vào ngày 6/11, mở ra khả năng cổ đông có thể đưa đề xuất và biểu quyết về vấn đề đầu tư vào xAI. Musk không xác nhận liệu đề xuất này có được đưa vào chương trình nghị sự hay không, nhưng khẳng định “một cuộc bỏ phiếu là điều không thể tránh khỏi”. Trước đó, ông từng đăng bài ủng hộ thương vụ này trên nền tảng X do chính ông sở hữu.
Mối quan hệ phức tạp giữa Tesla và xAI
xAI được Musk thành lập vào năm 2023 nhưng vẫn chưa đạt được đột phá lớn nào trong thị trường AI cạnh tranh. Khác với các đối thủ như OpenAI, Anthropic hay Google DeepMind, xAI chưa ký kết hợp đồng lớn nào với khách hàng doanh nghiệp và cũng chưa mở nền tảng cho nhà phát triển bên ngoài. Sản phẩm chính hiện tại là chatbot Grok, được thiết kế để sắc sảo, hài hước châm biếm và theo Musk là “trung thực” hơn ChatGPT.
Dù được xem là startup riêng biệt, xAI đã có mối quan hệ hợp tác thương mại với Tesla. Công ty này là khách hàng sử dụng sản phẩm Megapack của Tesla Energy, trong khi Tesla có kế hoạch tích hợp Grok vào các dòng xe để cung cấp dịch vụ AI cho tài xế và hành khách. Bên cạnh đó, xAI còn nhận được hậu thuẫn từ các công ty khác do Musk điều hành, với Bloomberg đưa tin SpaceX đã cam kết rót khoảng 2 tỷ USD vào xAI vào tháng 6 vừa qua.
Đây không phải lần đầu tiên cổ đông Tesla được yêu cầu biểu quyết đề xuất gây tranh cãi do Musk khởi xướng. Năm 2016, cổ đông Tesla từng phê duyệt thương vụ 2,6 tỷ USD mua lại SolarCity, công ty năng lượng mặt trời do các anh em họ của Musk sáng lập và đang gặp khó khăn. Thương vụ này vấp phải chỉ trích và kiện tụng về xung đột lợi ích, nhưng Musk khẳng định đó là quyết định chiến lược dài hạn.
Hiện tại, với việc Musk điều hành đồng thời Tesla, SpaceX, xAI, X, Neuralink và nhiều công ty khác, các mối quan ngại về chồng lấn quyền lợi và quản trị minh bạch lại bùng lên. Các nhà phê bình cho rằng Tesla, với tư cách là công ty đại chúng có nghĩa vụ ủy thác tài chính, cần thận trọng khi đầu tư vào các dự án cá nhân của Musk nếu không chứng minh được lợi ích rõ ràng.
Nếu đề xuất đầu tư được đưa vào chương trình nghị sự tại đại hội tháng 11, cuộc bỏ phiếu có thể mở ra chương mới trong chiến lược AI của Tesla và thắt chặt mối liên kết với tham vọng AI của Musk.
