Tỷ giá phục hồi từ 110 về 80 Rúp trên USD nhờ can thiệp Ngân hàng Trung ương Nga và kiểm soát vốn, không phản ánh niềm tin thị trường.
Đồng rúp Nga (RUB) đang có một năm 2025 bất ngờ khi trở thành đồng tiền tăng giá mạnh nhất toàn cầu tính đến thời điểm hiện tại, theo báo cáo của Bank of America. Đồng tiền pháp định của Nga đã phục hồi ấn tượng so với đô la Mỹ, từ mức khoảng 110 RUB/USD vào tháng 1 về khoảng 80 RUB/USD hiện nay – một mức tăng đáng kể trong thời gian ngắn.
Tuy nhiên, đà tăng này không phản ánh niềm tin thị trường vào nền kinh tế Nga mà chủ yếu là kết quả của các biện pháp can thiệp hành chính và chính sách tiền tệ của Ngân hàng Trung ương Nga (CBR). Các chuyên gia nhấn mạnh rằng sự phục hồi của đồng rúp diễn ra trong bối cảnh Nga vẫn đang chịu các lệnh trừng phạt kinh tế sâu rộng từ phương Tây.
Brendan McKenna, chuyên gia kinh tế quốc tế và chiến lược gia ngoại hối tại Wells Fargo, đã chỉ ra ba nguyên nhân chính trong cuộc trao đổi với CNBC. “Ngân hàng trung ương Nga duy trì lãi suất ở mức cao, đồng thời thắt chặt kiểm soát vốn và các hạn chế giao dịch ngoại tệ,” ông giải thích. Ngoài ra, còn có một số tiến triển hoặc ít nhất là nỗ lực trong việc tìm kiếm hòa bình giữa Nga và Ukraine, điều này cũng góp phần ổn định tâm lý thị trường.
Thách thức từ giá dầu và triển vọng hòa bình
Giới phân tích cảnh báo đà phục hồi này có thể suy yếu trong những tháng tới khi giá dầu giảm làm ảnh hưởng đến nguồn thu xuất khẩu – vốn là trụ cột ngoại hối của Nga. Andrei Melaschenko, chuyên gia kinh tế tại Renaissance Capital, nhận định: “Giá dầu đã giảm đáng kể và điều này sẽ dẫn đến sụt giảm doanh thu xuất khẩu, cũng như việc bán ra các nguồn thu ngoại tệ tương ứng.”
Một rủi ro khác đối với đồng rúp đến từ khả năng đạt được thỏa thuận hòa bình hoặc ngừng bắn. Nếu tình hình này xảy ra, các biện pháp kiểm soát hiện hành có thể được dỡ bỏ, kéo theo hệ quả trực tiếp lên tỷ giá. “Rúp có thể sụt giá nhanh chóng nếu tiến trình hòa bình đạt được,” McKenna cảnh báo thêm.
Việc kiểm soát vốn và hạn chế giao dịch ngoại tệ hiện tại đang đóng vai trò then chốt trong việc duy trì tỷ giá ổn định, nhưng chúng cũng tạo ra một môi trường nhân tạo có thể không bền vững trong dài hạn.
Ở chiều ngược lại, một số nhà phân tích trong nước Nga lại cho rằng đồng rúp vẫn đang bị định giá thấp và có khả năng tiếp tục tăng giá trong dài hạn. Quan điểm này dựa trên giả định rằng nền kinh tế Nga có thể duy trì được trạng thái thích nghi với các biện pháp trừng phạt và tiếp tục xuất khẩu ổn định sang các thị trường không chịu ảnh hưởng từ phương Tây.
