Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) phác thảo tầm nhìn về token hóa nhưng khẳng định stablecoin không bền vững do thiếu các đặc tính tiền tệ cốt lõi.
Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) công bố một tầm nhìn mới có thể định hình hệ thống tài chính tương lai dựa trên tài sản token hóa. Trong báo cáo thường niên mới nhất, BIS khẳng định stablecoin, dù phát triển mạnh mẽ gần đây, lại không bền vững vì thiếu các đặc tính cơ bản của tiền tệ truyền thống.
Cụ thể, theo phân tích của BIS, stablecoin không đáp ứng được ba đặc tính tiền tệ cốt lõi: tính nhất thể, tính co giãn và tính toàn vẹn. Tính nhất thể yêu cầu mỗi đơn vị tiền kỹ thuật số luôn đổi được sang đơn vị tiền thực tế theo tỷ lệ ổn định 1:1 – điều mà BIS khẳng định chỉ có thể đạt được khi các giao dịch được quyết toán bằng tiền do ngân hàng trung ương phát hành.
Quan trọng hơn, stablecoin thiếu tính co giãn, một đặc điểm then chốt của hệ thống tài chính khi cần mở rộng cung tiền thông qua tín dụng để tránh tình trạng tắc nghẽn thanh khoản.
Ông Hyun Song Shin, Trưởng Bộ phận Tiền tệ và Kinh tế của BIS, nhấn mạnh: “Stablecoin yêu cầu dự trữ bảo đảm cố định trước, điều này chính là nguyên nhân dẫn đến sự tắc nghẽn của hệ thống tài chính.” Thêm vào đó, tính toàn vẹn của stablecoin cũng bị đặt câu hỏi do tính chất ẩn danh và xuyên biên giới khi hoạt động trên các blockchain công khai, khiến chúng dễ dàng trở thành công cụ cho các giao dịch phi pháp hoặc lẩn tránh quy định.
Thay thế cho mô hình stablecoin, BIS đề xuất một hệ thống mới gọi là Sổ cái Hợp nhất (Unified Ledger), nơi các ngân hàng trung ương và ngân hàng thương mại có thể giao dịch trên cùng một nền tảng chung. Trong hệ thống này, các ngân hàng thương mại sẽ phát hành tiền gửi được token hóa tới người dùng cuối.
Một ví dụ tiêu biểu về ý tưởng này là Dự án Agorá, chương trình thử nghiệm quy mô lớn có sự tham gia của 7 ngân hàng trung ương và 43 tổ chức tài chính tư nhân nhằm token hóa hệ thống ngân hàng đại lý truyền thống.
Tuy nhiên, mô hình mà BIS đang hướng tới cũng gặp phải không ít thách thức về quản trị và quyền kiểm soát dữ liệu, do mỗi ngân hàng trung ương đều muốn duy trì quyền kiểm soát tuyệt đối đối với tiền tệ của họ.
Báo cáo mới của BIS làm nổi bật cuộc cạnh tranh ngầm giữa các định chế tài chính truyền thống và sự đổi mới năng động từ thị trường. Dù các dự án như Agorá vẫn trong giai đoạn thử nghiệm, stablecoin đã và đang thể hiện rõ tiềm năng ứng dụng thực tế. Dù BIS mong muốn định hướng tương lai tài chính theo một trật tự mới, stablecoin hiện vẫn đang dẫn đầu trong việc đáp ứng những nhu cầu thực tiễn mà hệ thống truyền thống chưa thể hoàn toàn đáp ứng.
