Vụ án hình sự đầu tiên tại Trung Quốc liên quan đến phát hành tiền mã hoá đã thu hút sự chú ý của dư luận với bản án 4 năm 6 tháng tù giam đối với Yang Qichao, người bị cáo buộc phát hành tiền mã hoá giả và “rút vốn” khiến nhà đầu tư Luo thiệt hại 50.000 USDT. Vụ án này đặt ra câu hỏi về tính hợp pháp của hoạt động tiền mã hoá tại Trung Quốc, trách nhiệm pháp lý của người phát hành và giới hạn của đầu tư vào thị trường tài sản số đầy biến động.
Diễn biến vụ việc
Vụ việc bắt đầu vào tháng 5/2022 khi Yang Qichao, một sinh viên đại học, đã phát hành một loại tiền mã hoá có tên BFF trên BinanceChain. Sau khi Luo, một nhà đầu tư chuyên nghiệp, đầu tư 50.000 USDT vào BFF, Yang Qichao đã rút thanh khoản một lượng lớn BFF, khiến giá trị đồng coin này giảm mạnh và gây thiệt hại cho Luo. Luo đã cáo buộc Yang Qichao lừa đảo và Yang Qichao đã bị bắt giữ vào tháng 11/2022.
Vụ án được xét xử sơ thẩm vào ngày 20/2/2024, Tòa án Nhân dân Khu Phát triển Công nghiệp Công nghệ cao Nanyang đã tuyên Yang Qichao phạm tội lừa đảo, kết án anh ta 4 năm 6 tháng tù giam và phạt 30.000 Nhân dân tệ. Tuy nhiên, phiên tòa phúc thẩm diễn ra vào ngày 20/5/2024 đã chứng kiến những tranh luận gay gắt về tính pháp lý của vụ án.
Tranh cãi pháp lý và bài học về rủi ro trên thị trường tiền mã hoá
Bên công tố cáo buộc Yang Qichao đã tạo ra một đồng BFF giả với mục đích lừa đảo, đồng thời cho rằng Yang Qichao đã dụ dỗ Luo đầu tư vào BFF bằng cách thêm thanh khoản giả tạo, sau đó nhanh chóng rút vốn, khiến Luo thiệt hại.
Tuy nhiên bên bào chữa cho rằng BFF do Yang Qichao phát hành là một đồng coin hợp lệ, có địa chỉ hợp đồng duy nhất và có thể trao đổi bình thường. Luật sư bào chữa cũng nhấn mạnh rằng Luo, một nhà đầu tư chuyên nghiệp, phải hiểu rõ rủi ro của hoạt động tiền mã hoá và đã tự nguyện đầu tư vào BFF.
Phiên toà đã chứng kiến những tranh luận gay gắt giữa các bên, xoay quanh một số điểm chính. Thứ nhất, tính pháp lý của tiền mã hoá tại Trung Quốc hiện chưa rõ ràng. Chính sách pháp luật chưa công nhận tính hợp pháp của tiền mã hoá, khiến việc giải quyết các vụ kiện liên quan đến tài sản số trở nên khó khăn. Luật sư bào chữa cho rằng vụ án này được đưa ra tòa như một vụ án hình sự do vi phạm pháp luật khi rút thanh khoản thông qua việc phát hành tiền mã hoá.
Thứ hai, trách nhiệm pháp lý của người phát hành tiền mã hoá cũng là một vấn đề gây tranh cãi. Luật pháp hiện hành chưa rõ ràng về trách nhiệm của người phát hành, đặc biệt là khi họ không có hành vi gian lận rõ ràng. Vụ án đặt ra câu hỏi liệu việc rút thanh khoản và thua lỗ do đầu cơ tiền tệ có cấu thành gian lận hay không.
Thứ ba, giới hạn của đầu tư tiền mã hoá cũng được đặt ra trong vụ án này. Luật sư bào chữa cho rằng Luo là người chơi cấp cao và phải hiểu rõ bản chất trò chơi cũng như rủi ro của giao dịch tiền mã hoá, đồng thời nền tảng cho phép thêm hoặc rút thanh khoản bất cứ lúc nào và hành vi của bị cáo không vi phạm các quy tắc của nền tảng.
Các chuyên gia tài chính và luật sư đưa ra những ý kiến trái chiều về vụ án. Một số chuyên gia cho rằng việc Yang Qichao rút thanh khoản một cách đột ngột và khiến Luo thiệt hại có thể được coi là hành vi gian lận, trong khi những người khác cho rằng Luo phải tự chịu trách nhiệm về các quyết định đầu tư của mình.
Tiền lệ mới cho tương lai của tiền mã hoá tại Trung Quốc
Vụ án Yang Qichao có thể tạo ra những tác động to lớn đến hoạt động tiền mã hoá tại Trung Quốc. Vụ án này có thể thúc đẩy chính phủ Trung Quốc ban hành các quy định pháp lý rõ ràng hơn về tiền mã hoá, bảo vệ quyền lợi của cả nhà đầu tư và người phát hành.
Ngoài ra, vụ án này cũng có thể nâng cao nhận thức về rủi ro khi đầu tư vào tiền mã hoá, giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn về thị trường và đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt. Ngoài ra, không loại trừ khả năng chính phủ Trung Quốc có thể tăng cường giám sát hoạt động tiền mã hoá nhằm ngăn chặn các hành vi lừa đảo và bảo vệ an ninh tài chính.
Vụ án Yang Qichao không phải là vụ án đầu tiên liên quan đến tiền mã hoá tại Trung Quốc. Năm 2021, Tòa án Nhân dân Tối cao đã ban hành “Vụ hướng dẫn số 199”, trong đó xác nhận rằng việc sử dụng Bitcoin để thanh toán là vi phạm quy định của nhà nước về giám sát tài chính.
Tuy nhiên vụ án Yang Qichao là minh chứng rõ nhất cho những thách thức pháp lý và các rủi ro tiềm ẩn của thị trường tiền mã hoá. Trong bối cảnh thị trường mới mẻ này ngày càng phát triển, việc ban hành các quy định pháp lý rõ ràng và minh bạch sẽ là điều cần thiết để bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư và phát triển thị trường một cách bền vững.
