SEC công bố hướng dẫn quan trọng gỡ bỏ rào cản pháp lý cho Coinbase, Kraken và Lido, mặc dù vấp phải sự phản đối từ Ủy viên Caroline Crenshaw.
Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) vừa công bố hướng dẫn quan trọng, khẳng định phần lớn các dịch vụ staking không cấu thành chứng khoán, xóa bỏ một trong những điểm mơ hồ lớn nhất từng đè nặng lên ngành công nghiệp tài sản số. Tuyên bố này mang lại sự rõ ràng về pháp lý cho các nền tảng lớn như Coinbase, Kraken và Lido, những bên hiện quản lý lượng tài sản staking lên tới hàng tỷ USD.
Phán quyết đã gỡ bỏ đám mây pháp lý từng ngăn cản nhiều tổ chức tài chính tham gia vào staking. Trước đây, các nhà cung cấp dịch vụ staking phải đối mặt với nguy cơ bị cưỡng chế thực thi và các yêu cầu tuân thủ khắt khe, vốn được thiết kế cho chứng khoán truyền thống chứ không phù hợp với hoạt động staking phi tập trung.
Trong mô hình staking thông thường, người dùng khóa token để bảo vệ mạng lưới và nhận phần thưởng, đặc biệt phổ biến trên các blockchain như Ethereum. Hình thức “ít gây tranh cãi” nhất là tự vận hành node và tự giữ quyền lưu ký tài sản, trực tiếp staking mà không qua bên thứ ba.
Bài kiểm tra Howey và dịch vụ staking thay mặt
Điều gây tranh cãi nhất là hình thức staking-as-a-service, trong đó bên thứ ba thực hiện staking thay cho chủ sở hữu token. Mô hình này rất phổ biến, đặc biệt trên Ethereum, nơi người dùng cần tối thiểu 32 ETH (tương đương hơn 80.000 USD hiện nay) để tự staking, kèm theo yêu cầu về phần cứng và kiến thức kỹ thuật.
Để đánh giá staking có phải là chứng khoán hay không, SEC sử dụng bài kiểm tra Howey, vốn được dùng để xác định liệu một hoạt động có phải là “hợp đồng đầu tư” hay không. Yếu tố then chốt là: lợi nhuận có phụ thuộc vào nỗ lực kinh doanh của người khác hay không?
Áp dụng tiêu chí này, SEC kết luận bên cung cấp dịch vụ staking không thực hiện hoạt động kinh doanh chủ động mà chỉ đóng vai trò “hành chính hoặc kỹ thuật đơn thuần”. Các nền tảng không đặt ra tỷ suất sinh lời cho nhà đầu tư, mà chỉ tính phí trên phần thưởng staking.
Quan điểm này không thay đổi dù người dùng có giữ quyền lưu ký token hay không, miễn là họ tự quyết định số lượng staking. Tuy nhiên, các mô hình phức tạp như liquid staking, re-staking hay liquid re-staking không nằm trong phạm vi hướng dẫn lần này.
Quan điểm mới của SEC đã vấp phải sự phản đối quyết liệt từ Ủy viên Đảng Dân chủ Caroline Crenshaw. Bà cho rằng đây chỉ là ý kiến của nhân viên, không mang tính ràng buộc pháp lý, và mỉa mai rằng bộ phận ban hành hướng dẫn như đang “giả bộ cho đến khi làm được thật”. Theo bà Crenshaw, bản ghi chú không có đủ lập luận pháp lý để đưa ra kết luận như vậy và mâu thuẫn với luật hiện hành.
Kể từ khi chính quyền hiện tại nhậm chức, SEC đã ban hành nhiều ghi chú hướng dẫn về tài sản số. Trước đây, SEC từng khẳng định hoạt động khai thác cá nhân hoặc khai thác chung trong hệ thống Proof-of-Work thường không bị xem là hoạt động liên quan đến chứng khoán.
Mặc dù đây không phải quy định chính thức, hướng dẫn mới phản ánh rõ định hướng thực thi mà SEC có thể áp dụng dưới chính quyền hiện nay. Sự bất đồng trong nội bộ SEC cho thấy quan điểm này có thể bị đảo ngược nếu bối cảnh chính trị thay đổi. Dự thảo Đạo luật CLARITY hiện không đề cập trực tiếp đến staking, nhưng bao gồm các biện pháp bảo hộ pháp lý rõ ràng cho token gắn với blockchain.
