Hơn một nửa giá trị hàng nhập khẩu của Nga trong tháng 2 đã được thanh toán bằng đồng rúp, mức cao kỷ lục, cho thấy nỗ lực giảm phụ thuộc vào đồng USD.
Theo số liệu mới nhất từ Ngân hàng Trung ương Nga, 53,5% tổng giá trị hàng nhập khẩu vào Nga trong tháng 2 đã được thanh toán bằng đồng rúp, đánh dấu một kỷ lục lịch sử trong nỗ lực phi đô la hóa của Moscow. Đáng chú ý, các đồng tiền của những “quốc gia không thân thiện”, trong đó có đồng đô la Mỹ, chỉ còn chiếm 17,2% – một sự sụt giảm mạnh so với giai đoạn trước khi xung đột Nga-Ukraine nổ ra.
Thành tựu này tiếp nối đà tăng từ tháng 12/2024, khi tỷ lệ thanh toán nhập khẩu bằng đồng rúp đã đạt 50,3%. Các chuyên gia dự báo xu hướng này sẽ tiếp tục tăng trong tương lai, khi Moscow đẩy mạnh chiến lược nội tệ hóa thương mại quốc tế nhằm đối phó với các biện pháp trừng phạt từ phương Tây.
Đồng rúp Nga chiếm ưu thế trong giao dịch với châu Á và Mỹ Latinh
Khi phân tích theo khu vực, số liệu cho thấy 49,6% giá trị hàng nhập khẩu từ châu Á được thanh toán bằng đồng rúp, trong khi chỉ 10,2% sử dụng đồng tiền từ các quốc gia bị Nga xem là “thù địch”. Tại khu vực Mỹ Latinh, tỷ lệ thanh toán bằng rúp cũng đạt mức cao kỷ lục 45,8%.
Đặc biệt đáng chú ý là lần đầu tiên tỷ lệ thanh toán bằng các loại tiền tệ mà Nga gọi là “độc hại” (toxic currencies) – chủ yếu là USD – đã xuống dưới 50% tại khu vực Mỹ Latinh, một thành tựu đáng kể nếu xét đến mức độ gắn kết tài chính truyền thống của khu vực này với Hoa Kỳ.
Irina Pykhtina, Phó Chủ tịch cấp cao tại Ngân hàng Rosdorbank, đã giải thích lợi thế của phương thức thanh toán này trong một bài phỏng vấn với tờ Izvestia: “Các khoản thanh toán như vậy không bị truy dấu, điều này đặc biệt quan trọng với các công ty đang bị trừng phạt – cũng như với nhiều công ty khác, vì nhiều sản phẩm đang bị giới hạn bởi các biện pháp kiểm soát xuất nhập khẩu.”
Ngoài việc tránh được các lệnh trừng phạt đơn phương, thanh toán bằng nội tệ còn giúp các bên tiết kiệm chi phí do không phải chịu tổn thất từ biến động tỷ giá khi quy đổi ngoại tệ.
Tuy nhiên, chiến lược này cũng đối mặt với một số thách thức. Đồng rúp hiện có tính chuyển đổi thấp và biến động cao, khiến nhiều nhà cung cấp quốc tế dè dặt. Để khắc phục điều này, các bên thường neo giá hợp đồng vào những đồng tiền ổn định hơn, như nhân dân tệ (CNY) hoặc dirham UAE (AED).
Trong tương lai, đồng rúp kỹ thuật số cùng với hệ thống thanh toán chung của khối BRICS đang được triển khai, được kỳ vọng sẽ thúc đẩy mạnh hơn nữa tỷ lệ thanh toán không dùng USD, mở ra một hệ sinh thái thanh toán toàn cầu thay thế cặp đôi SWIFT-USD vốn thống trị lâu nay.
