Quốc hội thông qua Luật Công nghiệp Công nghệ số ngày 14/6, chính thức công nhận tài sản mã hóa, có hiệu lực từ 1/1/2026, đặt Việt Nam vào vị trí tiên phong.
Quốc hội Việt Nam đã thông qua Luật Công nghiệp Công nghệ số vào ngày 14/6, thiết lập khung pháp lý toàn diện nhằm kiểm soát chặt chẽ tài sản số bao gồm cả tài sản mã hóa. Luật sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, được đánh giá là dấu mốc quan trọng trong việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo kỹ thuật số tại Việt Nam.
Theo đạo luật mới, tài sản số được phân loại thành hai nhóm chính: tài sản ảo và tài sản mã hóa. Cả hai nhóm đều sử dụng mã hóa và công nghệ số để xác thực và chuyển giao giá trị. Tuy nhiên, luật loại trừ rõ ràng các loại chứng khoán số, tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương và các công cụ tài chính khác ra khỏi định nghĩa này.
Chính phủ sẽ là cơ quan có thẩm quyền quy định chi tiết các loại hình kinh doanh được phép triển khai, cũng như mức độ giám sát áp dụng đối với việc sử dụng và chuyển nhượng tài sản số. Luật yêu cầu mọi hoạt động liên quan đến tài sản số phải tuân thủ quy trình an toàn an ninh mạng và phòng chống rửa tiền (AML) phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế.
Tham vọng trở thành trung tâm công nghệ khu vực
Không chỉ điều chỉnh lĩnh vực crypto, Luật Công nghiệp Công nghệ số còn phản ánh tham vọng dài hạn của Việt Nam trong việc trở thành trung tâm công nghệ số khu vực. Luật đưa ra nhiều chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp trong các lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), chất bán dẫn và hạ tầng số.
Các ưu đãi bao gồm giảm thuế, chính sách sử dụng đất thuận lợi và đầu tư vào nghiên cứu-phát triển (R&D), đặc biệt ưu tiên cho các công ty thiết kế chip và trung tâm dữ liệu AI. Một trọng tâm khác của đạo luật là phát triển nguồn nhân lực số hóa, với chính quyền các địa phương được giao nhiệm vụ xây dựng kế hoạch giáo dục và đào tạo.
Chính phủ Việt Nam khẳng định: “Với động thái này, Việt Nam trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới ban hành một đạo luật riêng biệt dành cho ngành công nghiệp công nghệ số.” Quy định này được cho là phản ứng trực tiếp với việc Việt Nam bị FATF đưa vào “danh sách xám” năm 2023, yêu cầu tăng cường giám sát các hoạt động tài chính rủi ro.
Trong khi luật mới đang định hình hành lang pháp lý, Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều vụ lừa đảo tiền mã hóa quy mô lớn. Tháng 6/2024, cảnh sát tỉnh Đồng Nai triệt phá đường dây lừa đảo hoạt động dưới tên MTC (Matrix Chain) – một sàn giao dịch ảo giả mạo, lừa gần 10.000 tỷ đồng (khoảng 400 triệu USD) từ hàng chục nghìn nhà đầu tư.
Tháng 12/2024, Công an Hà Nội ngăn chặn kịp thời vụ lừa đảo của công ty Million Smiles với đồng tiền số nội bộ QFS (Quantum Financial System), chiếm đoạt 30 tỷ đồng từ 100 doanh nghiệp và 400 cá nhân.
Việc ban hành Luật Công nghiệp Công nghệ số không chỉ lấp đầy khoảng trống pháp lý về tiền mã hóa, mà còn thể hiện cam kết chiến lược của Việt Nam trong việc định hình vai trò quốc gia dẫn dắt làn sóng công nghệ toàn cầu kế tiếp.
