Trong những ngày đầu của Internet, Web 3.0 đơn giản là một thuật ngữ dùng để mô tả thế hệ thứ ba của World Wide Web. Nó được đánh dấu bằng sự gia tăng số lượng người dùng và trang web, cũng như mức độ tương tác nhiều hơn giữa chúng. Gần đây hơn, xuất hiện một thuật ngữ khác có tên web3 thường bị nhầm lẫn với Web 3.0, nhưng thực tế đây là hai thuật ngữ khác nhau.
Một số khác biệt cốt lõi giữa hai thuật ngữ này bao gồm:
- Web ngữ nghĩa, còn được gọi là Web 3.0, tập trung vào tính hiệu quả và trí thông minh bằng cách tái sử dụng và liên kết dữ liệu trên các trang web. Mặt khác, web phi tập trung còn được gọi là web3, nhấn mạnh vào tính bảo mật và trao quyền bằng cách trả lại quyền kiểm soát dữ liệu và danh tính cho người dùng.
- Web ngữ nghĩa sử dụng một vị trí trung tâm được gọi là ‘solid pod’ để lưu trữ tất cả dữ liệu người dùng. Từ đó cho phép người dùng xử lý quyền truy cập của bên thứ ba vào dữ liệu của họ, trong khi ‘solid pod’ sẽ cấp một WebID duy nhất cho người dùng đóng vai trò là danh tính trong hệ sinh thái. Mặt khác, người dùng web3 dựa trên blockchain có thể lưu trữ dữ liệu của họ trong ví blockchain mà họ có thể truy cập bằng các khóa riêng của mình.
- Về triết lý hoạt động, web3 tập trung vào việc loại bỏ các trung gian và kết nối trực tiếp người sáng tạo nội dung và người dùng nội dung. Điều này giúp loại bỏ sự cần thiết của bên thứ ba trong các giao dịch. Mặt khác, Web 3.0 tập trung vào việc tiếp tục sự phát triển của web, ví dụ như phát triển thành web ngữ nghĩa để làm cho nội dung web dễ đọc hơn bằng máy.
- Cả web3 và Web 3.0 đều sử dụng các công nghệ khác nhau để triển khai bảo mật dữ liệu. Web3 sử dụng công nghệ blockchain, trong khi Web 3.0 sử dụng các công nghệ trao đổi dữ liệu như RDF, SPARQL, OWL và SKOS.
Mặc dù có nhiều yếu tố phân biệt web3 với Web 3.0, nhưng điều thực sự khiến chúng khác biệt chính là triết lý cơ bản của chúng. Web3 ưu tiên phân quyền và bảo mật, trong khi Web 3.0 tập trung nhiều hơn vào sự đổi mới và tiện lợi cho người dùng. Cho dù người dùng quan tâm đến việc sử dụng công nghệ mới nhất hay chỉ đơn giản là tìm kiếm trải nghiệm trực tuyến an toàn hơn, điều quan trọng là phải hiểu sự khác biệt giữa hai thuật ngữ này để chọn công cụ phù hợp với nhu cầu của bạn.
Tóm tắt lịch sử của Web 3.0 và web3
Web 3.0 – Sự phát triển của Internet đã trải qua một chặng đường dài kể từ khi ra đời vào năm 1969 với tên gọi Web 3.0. Trong những ngày đầu, nó chủ yếu được sử dụng cho mục đích học tập và quân sự. Nhưng vào những năm 1990, mọi thứ đã thay đổi với sự ra đời của Web 2.0. Điều này mở ra một kỷ nguyên mới về tương tác trực tuyến, nơi người dùng có thể giao tiếp và cộng tác trên các trang web hơn bao giờ hết.
Lịch sử của Web 3.0 gắn liền với sự phát triển của Internet. Web 3.0 hay còn gọi là web ngữ nghĩa, là một khái niệm đã xuất hiện từ năm 2001 khi nó được đề xuất lần đầu tiên bởi Tim Berners-Lee và các nhà khoa học máy tính khác. Nó đề cập đến một cách tổ chức dữ liệu mới trên internet, tận dụng cấu trúc của nó và giúp người dùng dễ dàng truy cập thông tin nhanh chóng và hiệu quả hơn.
Web 3.0 cung cấp cho các nhà phát triển nhiều quyền kiểm soát hơn đối với các ứng dụng và nội dung của họ hơn bao giờ hết, cho phép họ tạo ra những trải nghiệm trực tuyến mạnh mẽ cho người dùng của mình. Web 3.0 thường được đặc trưng bởi ba trụ cột cốt lõi là Dữ liệu lớn, Trí tuệ nhân tạo và Blockchain.
Web3 – Web3 được người đồng sáng lập Ethereum, Gavin Wood đặt ra lần đầu tiên vào năm 2014. Ý tưởng cơ bản đằng sau web3 là tạo ra một phiên bản phi tập trung của Internet. Về cốt lõi, web3 tập trung vào việc tạo ra một mạng internet phi tập trung và an toàn hơn. Thay vì dựa vào các máy chủ hoặc trung tâm dữ liệu tập trung, web3 cho phép người dùng tương tác trực tiếp với nhau và với nội dung họ đang truy cập. Điều này mang lại sự riêng tư và bảo mật cao hơn vì thông tin không được lưu trữ ở một vị trí trung tâm có thể bị tấn công hoặc xâm phạm.
Một tính năng chính khác của web3 là khả năng người dùng tham gia vào các khoản thanh toán vi mô hoặc giao dịch vi mô. Để mua hàng hóa hoặc dịch vụ trực tuyến, người dùng thường cần thiết lập tài khoản với bộ xử lý thanh toán như PayPal hoặc Stripe. Với web3, hợp đồng thông minh có thể tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch trực tiếp giữa người dùng mà không cần thông qua những người trung gian này, cho phép tương tác trực tuyến nhanh hơn và hiệu quả hơn. Web3 được đặc trưng bởi các công nghệ như Blockchain, Tiền mã hoá, NFT, DeFi, Metaverse, Lưu trữ phi tập trung, Hợp đồng thông minh, v.v.
Điểm tương đồng giữa web3 và Web 3.0
Nói rõ hơn, web3 và Web 3.0 không giống nhau nhưng chúng giao nhau và chia sẻ công nghệ. Ví dụ: Metaverse, Big Data và AI thường tương tác với nhau. Metaverse có thể trông giống như đầu ra cuối cùng nhưng nó được hỗ trợ bởi công nghệ AI, Blockchain và Big Data như IoT. Metaverse thực sự là một ví dụ điển hình về cách tương tác giữa công nghệ Web 3.0 và web3. Theo nhiều cách, web3 là một phần quan trọng trong quá trình cải tiến được thực hiện trên phiên bản tiếp theo của Internet là Web 3.0.
Điểm hấp dẫn nhất của web3 là triết lý phi tập trung của nó nhằm giải quyết các vấn đề về quyền riêng tư và theo dõi người dùng liên quan đến internet ngữ nghĩa. Vì vậy, mặc dù Internet sẽ luôn là Internet nhưng phiên bản Web 3.0 của Internet sẽ hỗ trợ công nghệ phi tập trung do web3 cung cấp.
Kết luận
Web3 và web 3.0 là hai công nghệ khác nhau với các tính năng riêng biệt có thể được sử dụng để tạo nội dung hoặc dịch vụ nhằm tận dụng các khả năng của nó. Mặc dù có thể có một số lo ngại về bảo mật liên quan đến việc sử dụng các công nghệ mới này nhưng chúng có tiềm năng to lớn trong việc thay đổi cách chúng ta truy cập thông tin và tương tác trực tuyến. Cho dù bạn là nhà phát triển đang muốn tạo ra thứ gì đó hoàn toàn mới hay là người dùng hàng ngày quan tâm đến việc khám phá các khả năng của Web 3.0, thì chắc chắn rằng bạn nên dành thời gian để tìm hiểu thêm về công nghệ mang tính cách mạng này.
Với các ứng dụng sáng tạo và công cụ mạnh mẽ, web3 đã bắt đầu thay đổi cách chúng ta trải nghiệm thế giới kỹ thuật số và bảo mật dữ liệu. Có vẻ như nó chắc chắn sẽ chỉ tiếp tục phát triển từ đây! Ngoài ra, Web 3.0 đã bắt đầu định hình trải nghiệm Internet của chúng ta theo những cách mà trước đây chưa bao giờ có thể tưởng tượng được và đây mới chỉ là bước khởi đầu!
Khi ngày càng nhiều nhà phát triển tiếp tục khám phá và thử nghiệm những công nghệ mới này, sẽ có rất nhiều cơ hội cho tất cả chúng ta được hưởng lợi từ khả năng của họ theo những cách mới thú vị. Vì vậy, nếu bạn muốn đón đầu xu hướng tìm hiểu những gì có thể làm được trong thế giới kết nối ngày nay thì bây giờ chắc chắn là thời điểm tuyệt vời để bắt đầu tìm hiểu về web3 và Web 3.0!
