Bản nâng cấp MimbleWimble (MWEB) được nhiều người mong đợi đã được triển khai ở độ cao khối Litecoin là 2.257.920 và mang lại những thay đổi đáng kể cho mạng Litecoin.
Mimblewimble là gì?
Mimblewimble là một giao thức blockchain cho phép tạo ra một nền tảng giao dịch hoàn toàn riêng tư thông qua một khuôn khổ bảo mật duy nhất, khác biệt rõ rệt so với nền tảng của tiền điện tử có biệt danh Bitcoin. Trong Mimblewimble, không có địa chỉ và các giao dịch được bảo mật hoàn toàn. Sổ cái phân tán của nó cũng tương đối nhỏ gọn hơn các chuỗi khác trong không gian tiền điện tử.
Mimblewimble Whitepaper được xuất bản lần đầu tiên vào tháng 7 năm 2016 trên kênh nghiên cứu Bitcoin với bút danh ‘Tom Elvis Judisor’ – tên tiếng Pháp của Voldemort. Theo Jidusor, Mimblewimble được thiết kế để ảnh hưởng đến quyền riêng tư và khả năng mở rộng cao hơn so với Bitcoin .
Mimblewimble hoạt động như thế nào?
Để hiểu Mimblewimble, trước tiên bạn cần hiểu mô hình UTXO (đầu ra giao dịch chưa sử dụng) của Bitcoin. Nếu bạn đang thanh toán bằng fiat, một giao dịch sẽ diễn ra như sau:
Nếu Alice đưa cho Bob 1 USD
Alice: -1 USD
Bob: +1 USD
Nó không giống nhau trong mạng Bitcoin. Giao dịch BTC được thực hiện bằng một số đầu vào và đầu ra đi từ người gửi đến người nhận. Nếu bạn đã kiểm tra các giao dịch Bitcoin gần đây của mình, bạn có thể đã thấy cả đầu vào và đầu ra từ tài khoản của mình trên blockchain.
Bitcoin hoạt động như sau:
Alice muốn gửi 1 BTC cho Bob. Thay vì chỉ trừ một Bitcoin từ ví của Alice, mạng kết hợp nhiều đầu vào từ các giao dịch BTC trước đó đã được gửi cho Alice để cân bằng một đồng mà Alice gửi cho Bob. Do đó, giao dịch Bitcoin này có thể trông giống như sau:
Alice: – (0,1 + 0,25 + 0,35 + 0,3) BTC trong đó A + B + C + D là tất cả các đầu vào đã được ghép lại với nhau
Bob: + 1 BTC
Trong ví dụ này, 1 BTC của Alice được tạo thành từ bốn đầu vào. Nhưng có những trường hợp trong mạng Bitcoin khi một giao dịch có hàng trăm đầu vào. Hơn nữa, nếu tổng các đầu vào lớn hơn số tiền giao dịch, việc chuyển giao sẽ tạo ra một đầu ra bổ sung. Bằng cách này, đầu ra đầu tiên sẽ bao gồm số tiền chính xác sẽ đến tay người nhận và phần còn lại sẽ được trả lại cho người gửi. Vì mọi giao dịch phải được ký riêng bằng phần mềm ví, mạng phải xử lý rất nhiều dữ liệu. Quá trình này rất kém hiệu quả.
Giao dịch bí mật
Đây là Mimblewimble thực sự bắt đầu tỏa sáng. Như đã đề cập trước đây, giao thức sử dụng một hệ thống hiệu quả hơn giúp loại bỏ nhu cầu đầu vào và đầu ra. Mô hình UTXO được thay thế bằng một mô hình multi-signature (đa chữ ký) cho tất cả các đầu vào và đầu ra. Đây được gọi là Confidential Transactions (giao dịch bí mật). Nếu Alice muốn gửi cho Bob một đồng xu, cả Alice và Bob đều tạo một khóa đa chữ ký được sử dụng để xác minh giao dịch.
Giao dịch bí mật sử dụng lược đồ Pedersen Commitment (Cam kết Pedersen) , nghĩa là không cần địa chỉ. Thay vào đó, các bên chia sẻ một ‘blinding factor’ (yếu tố mù). Blinding factor mã hóa các đầu vào và đầu ra của giao dịch, cùng với các khóa công khai và riêng tư của cả hai bên. Yếu tố gây mù này được chia sẻ bí mật giữa hai bên tham gia giao dịch. Do blinding factor thay thế địa chỉ, chỉ hai bên của một giao dịch biết rằng họ đã tham gia vào giao dịch đó. Điều này giữ cho tính riêng tư của mạng cực kỳ cao.
Lược đồ Pedersen Commitment hoạt động như sau:
Các nút đầy đủ khấu trừ số tiền được mã hóa từ cả đầu vào và đầu ra, tạo ra một phương trình cân bằng chứng minh rằng không có đồng xu nào được tạo ra từ không khí. Nút không biết số tiền thực tế của giao dịch tại bất kỳ thời điểm nào trong quá trình.
Xác minh duy nhất cần thiết cho giao thức Mimblewimble là kiểm tra xem không có đồng xu mới nào được tạo và các bên tham gia giao dịch có quyền sở hữu khóa của họ hay không. Cả hai quy trình xác minh đều sử dụng blinding factor để giữ giá trị giao dịch ở chế độ riêng tư. Đây là một ví dụ về quy trình:
- 5 + 5 = 10 – 5 + 5-10 = 0
Ví dụ đơn giản ở trên cho thấy rằng không có đồng xu mới nào được tạo ra – chỉ ra rằng số dư ròng bằng không.
- 5 (10) +5 (10) = 10 (10)
Một số bí mật (10) – blinding factor – được thêm vào phép tính này và được nhân với tất cả các biến. Điều này được sử dụng để che khuất các giá trị ban đầu.
- 50 + 50 = 100
Trong phương trình này, cả blinding factor – là 10 trong phương trình thứ hai – và các giá trị vẫn ở chế độ riêng tư trong khi vẫn cho phép người khác xác minh rằng không có đồng xu mới nào được tạo ra trong giao dịch.
Với Mimblewimble, blinding factor là sự kết hợp của khóa công khai (public key) và khóa riêng (private key). Bằng cách này, ngoài việc chứng minh rằng không có đồng xu mới nào được tạo ra, các bên có thể chứng minh rằng họ là chủ sở hữu của khóa của họ.
Các bên tham gia giao dịch đều được cung cấp tiêu đề đa chữ ký khi kết thúc giao dịch. Tiêu đề multisig này bao gồm tất cả các đầu vào và đầu ra đã được hợp nhất trong quá trình giao dịch.
Cut-Through
Khi nói đến khả năng mở rộng, tính năng quan trọng nhất của giao thức Mimblewimble là ‘ Cut-Through’.
Một khối duy nhất bao gồm hàng trăm giao dịch cũng như nhiều thông tin cần được lưu trữ trên blockchain. Tuy nhiên, các khối này có thể được nén bằng tính năng Cut-Through của Mimblewimble. Một phần lớn thông tin có thể được xóa khỏi các khối mà không gây rủi ro cho tính bảo mật của chuỗi khối.
Đây là một ví dụ đơn giản:
- Alice gửi 1 BTC cho Bob.
- Bob gửi 1 BTC cho Charles.
Trong trường hợp này, một khối điển hình có hai UTXO. UTXO đầu tiên sẽ giữ đầu vào cho 1 BTC và phản ánh cách nó đến được với Alice. Đầu ra cho UTXO đầu tiên là kết quả của giao dịch, xác minh rằng Bitcoin hiện thuộc sở hữu của Bob. UTXO thứ hai bao gồm đầu ra của UTXO đầu tiên – hiện là đầu vào của UTXO thứ hai – và đầu ra của giao dịch thứ hai cho Charles.
Mimblewimble loại bỏ đầu ra của giao dịch đầu tiên và đầu vào của giao dịch thứ hai. Điều này có nghĩa là chỉ có một đầu vào và một đầu ra cần thiết để xác minh cách Alice nhận được 1 Bitcoin của cô ấy và cách Charles nhận được 1 BTC của anh ấy.
Điều này nén kích thước của blockchain, làm cho Mimblewimble nhẹ hơn nhiều về dung lượng lưu trữ dữ liệu cần thiết.
Ưu điểm của Mimblewimble
Mimblewimble có một số ưu điểm nổi bật
Kích thước của chuỗi khối
Lợi ích đầu tiên và quan trọng nhất của việc sử dụng Mimblewimble nhằm mục đích tùy chỉnh trên môi trường chuỗi khối là nén dữ liệu. Nó giúp bạn giảm kích thước tổng thể của blockchain, do đó làm cho nó hiệu quả hơn nhiều và có thể mở rộng trong thời gian thực; điều này cũng có nghĩa là blockchain của bạn sẽ chạy nhanh hơn nhiều và sẽ sử dụng ít tài nguyên tính toán hơn so với khi nó không được tùy chỉnh với Mimblewimble.
Việc xác minh lịch sử giao dịch sẽ trở nên nhanh hơn và hiệu quả hơn nhiều vì dữ liệu được nén vào một khung nhỏ hơn nhiều, cho phép xác thực nhanh hơn. Nó cũng trở nên dễ dàng hơn đối với các nút mới, có thể đồng bộ hóa và tải xuống dữ liệu với tốc độ nhanh hơn nhiều.
Bạn sẽ có thể phát triển một cộng đồng phân tán hơn nhiều với sự trợ giúp của blockchain Mimblewimble vì chi phí tổng thể để chạy một nút tiềm năng đã được giảm xuống, điều này cho phép nhiều cơ hội hiện diện trong môi trường blockchain, dẫn đến sự đa dạng và bao gồm nhiều cộng đồng từ khắp nơi trên thế giới.
Không chỉ vậy, chi phí chung để tham gia mạng lưới cũng sẽ giảm, dẫn đến tỷ lệ giao dịch cạnh tranh hơn nhiều so với các đối thủ khác. Việc tập trung hóa mạng lưới cũng có thể được giải quyết vì định dạng blockchain của bạn sử dụng ít sức mạnh tính toán hơn và có sẵn khả năng mở rộng tức thì bất cứ khi nào có nhu cầu. Nói cách khác, mạng blockcahin của bạn sẽ trở nên phi tập trung hơn.
Nâng cao khả năng mở rộng
Hiện tại, rất nhiều nghiên cứu đang được bắt đầu để đảm bảo rằng mạng Mimblewimble tương thích với các môi trường blockchain khác dưới dạng một sidechain, như một giải pháp mà các blockchain hiện đang hoạt động hoặc mới được chế tạo sẽ có thể sử dụng.
Điều này có nghĩa là trong tương lai, Mimblewimble có thể tự kết nối với mạng Bitcoin hoặc một số chuỗi mẹ khác, tăng khả năng mở rộng của chuỗi khối đang được. Điều này sẽ tăng hiệu suất xác thực giao dịch, tạo các khối mới trên mạng, nâng cao hiệu suất của các kênh thanh toán liên quan, v.v.
Ẩn danh
Trong Bitcoin, luôn có một địa chỉ công khai có thể được truy tìm để xác định người gửi và người nhận của bất kỳ giao dịch nhất định nào, đặc biệt nếu địa chỉ của họ được liên kết với danh tính trong thế giới thực của họ. Do đó, Bitcoin được coi là bút danh .
Với Mimblewimble, không có lịch sử giao dịch nào có thể được theo dõi. Và không có địa chỉ nào có thể truy cập được bởi bất kỳ bên thứ ba nào, việc vượt qua tính ẩn danh của bất kỳ ai thực hiện giao dịch thông qua giao thức trở nên vô cùng khó khăn.
Nhược điểm của Mimblewimble
Tất nhiên, với bất cứ thứ gì mang tính cách mạng, chắc chắn sẽ có một số hạn chế. Đây là hai nhược điểm lớn nhất:
Thông lượng giao dịch dài hơn
Các hệ thống hỗ trợ triển khai giao dịch bí mật có tốc độ giao dịch thấp hơn do kích thước dữ liệu của chúng.
Độ tin cậy về chữ ký điện tử
Vì Mimblewimble phụ thuộc vào chữ ký số, nó rất dễ bị tấn công thông qua máy tính lượng tử.
Mimblewimble có nghĩa là gì đối với Litecoin?
Một số người hoặc doanh nghiệp chọn giữ một số thông tin cá nhân của họ ở chế độ riêng tư. Đây là lúc có bản cập nhật Mimblewimble Extension Block (MWEB). Bản cập nhật này là tùy chọn và cũng sẽ tăng khả năng thay thế và quyền riêng tư cho mạng của người dùng. Người dùng chọn kích hoạt bản cập nhật sẽ có toàn bộ quyền riêng tư đối với các thông tin sau:
- số lượng tiền điện tử được chuyển
- địa chỉ của người gửi và người nhận
Ngoài tính năng ẩn danh và các giao dịch riêng tư, công nghệ của Mimblewimble thiết lập sự tập trung mạnh mẽ vào khả năng thay thế và khả năng mở rộng – những đặc điểm thiết yếu mà nhiều blockchain hiện nay thiếu. Hơn nữa , Litecoin Foundation cho rằng việc tích hợp Mimblewimble sẽ giúp LTC duy trì vị thế là “đồng tiền tốt”. Nó là một cụm từ rộng dùng để chỉ các loại tiền tệ ổn định, ít bị ảnh hưởng bởi sự mất giá và ảnh hưởng của chính sách tiền tệ.
Tuy nhiên, bản nâng cấp Mimblewimble cũng gây lo ngại về việc các kẻ tội phạm có khả năng lợi dụng Litecoin(LTC) để rửa tiền, trong bối cảnh các vụ hack Defi liên tục xảy ra.
Tổng hợp
