Hàng hóa được mã hóa là gì?

Hàng hóa được mã hóa đại diện cho quyền sở hữu từng phần của tài sản thực thông qua các token kỹ thuật số trên blockchain, trong khi vẫn giữ nguyên giá trị hữu hình của chúng.

Hàng hóa được mã hóa là phiên bản số hóa của các mặt hàng ngoài đời thực như vàng, dầu mỏ hoặc nông sản, được ghi nhận trên blockchain. Mỗi token tượng trưng cho một phần hoặc toàn bộ hàng hóa, giúp việc chia nhỏ và giao dịch trở nên dễ dàng hơn. Điều này đơn giản hóa quá trình mua bán các phần nhỏ lẻ cho nhà đầu tư, tăng thanh khoản và mở ra cơ hội tiếp cận những thị trường vốn dĩ khó giao dịch.

Hãy hình dung bạn có một chiếc bánh pizza khổng lồ mà một người không thể ăn hết một mình. Thay vì đưa cả chiếc bánh cho một người, bạn cắt nó thành nhiều miếng nhỏ. Mỗi người có thể mua và thưởng thức phần phù hợp với nhu cầu của mình.

Hàng hóa vật lý khi được mã hóa hoạt động tương tự như vậy. Một loại hàng hóa, chẳng hạn như vàng hoặc dầu mỏ, giống như chiếc bánh pizza khổng lồ. Thay vì mua toàn bộ (thường rất đắt đỏ và bất tiện), chúng được chia nhỏ thành các phần gọi là token. Mỗi token đại diện cho một phần nhỏ của hàng hóa đó, giúp việc sở hữu và giao dịch trở nên thuận tiện hơn.

Quy trình mã hóa tài sản 

Bạn đã bao giờ nghĩ đến việc sở hữu một phần nhỏ của thùng dầu hoặc một phần vàng thỏi chưa? Đây chính là hàng hóa được mã hóa – nơi công nghệ blockchain kết hợp với các tài sản truyền thống.

Hàng hóa được mã hóa được chuyển thành các token kỹ thuật số, mở ra những kênh giao dịch mới và tạo cơ hội cho các nhà đầu tư tiếp cận thị trường dễ dàng hơn. Dưới đây là các bước trong quy trình mã hóa:

• Tạo token: Đầu tiên, các token đại diện cho hàng hóa được tạo ra. Một cách để thực hiện là xác nhận danh tính chủ sở hữu tài sản dưới dạng một thực thể pháp lý. Các token này cho phép người sở hữu nắm giữ một phần giá trị của hàng hóa đã mã hóa.
• Triển khai hợp đồng thông minh: Hợp đồng thông minh thực hiện các quy trình phân phối, giám sát và chi trả lợi nhuận từ token kỹ thuật số. Khi đã được kích hoạt, các chương trình này vận hành tự động mà không cần sự can thiệp của con người.
• Phân phối và bán token: Token được phân phối tới các nhà đầu tư thông qua hợp đồng thông minh qua hình thức bán riêng (private sale), bán công khai (public sale) hoặc kết hợp với mô hình danh sách trắng (whitelist). Mô hình danh sách trắng cho phép chỉ những người dùng hoặc tổ chức đã được phê duyệt trước mới có quyền tham gia.
• Quản lý tài sản: Sau khi bán token, những người nắm giữ mới có thể tham gia quản lý hàng hóa cơ sở. Hợp đồng thông minh quy định rõ quyền kiểm soát và cách thức các nhà đầu tư sử dụng token để ra quyết định liên quan đến tài sản.
• Giao dịch trên thị trường thứ cấp: Sau khi phát hành, token có thể được giao dịch trên các thị trường thứ cấp, tạo ra tính thanh khoản. Khác với các nhà đầu tư hàng hóa truyền thống gặp khó khăn khi bán tài sản, người nắm giữ token có thể dễ dàng bán phần sở hữu của mình hơn.

Quá trình mã hóa không chỉ giúp tối ưu hóa việc giao dịch mà còn mở rộng phạm vi tiếp cận và gia tăng thanh khoản cho các loại hàng hóa trước đây khó mua bán.

Các ví dụ về hàng hóa được mã hóa

Mã hóa hàng hóa đang ngày càng trở nên phổ biến và được kỳ vọng sẽ dân chủ hóa thị trường toàn cầu. Theo báo cáo từ Deloitte, thị trường mã hóa toàn cầu dự kiến sẽ đạt giá trị 4,9 tỷ USD vào năm 2027, nhấn mạnh vai trò ngày càng quan trọng của công nghệ này trong lĩnh vực tài chính.

Vàng

Là một trong những tài sản đầu tư bền vững nhất, vàng luôn được xem là lựa chọn an toàn, ngay cả khi Bitcoin dần trở thành một sự thay thế mới. Tài sản vàng mã hóa cho phép bạn sở hữu vàng vật lý mà không cần lo lắng về vấn đề lưu trữ hay bảo mật.

Thị trường vàng mã hóa đã phát triển mạnh, với vốn hóa thị trường ước tính khoảng 1 tỷ USD. Pax Gold (PAXG) và Tether Gold (XAUt) hiện đang chiếm phần lớn thị phần. PAXG đại diện cho một ounce troy của một thỏi vàng đạt chuẩn London Good Delivery, giúp người sở hữu dễ dàng nắm giữ và giao dịch vàng.

Tuy nhiên, vẫn có những rào cản trong việc quy đổi tài sản mã hóa này thành vàng vật lý, như phí giao dịch và các hạn chế liên quan trong quá trình đổi thưởng.

Khoáng sản quý hiếm

Ngoài vàng, còn có nhiều khoáng sản quý giá khác được mã hóa. Atomyze, hợp tác với Rosbank, đã ra mắt sản phẩm mã hóa palladium, mang lại cho nhà đầu tư quyền yêu cầu tài chính tương đương với giá trị thị trường của palladium được cung cấp bởi Nornickel – tập đoàn khai thác khoáng sản hàng đầu thế giới.

Ngoài ra, Diamond Standard đã giới thiệu tiền kỹ thuật số bảo chứng bằng kim cương với giá trị và tính thanh khoản được chuẩn hóa. Kim cương được tích hợp trong các đồng tiền vật lý, được bảo quản trong các hầm chứa, và đại diện bằng token Ethereum để giao dịch trên nhiều sàn giao dịch.

Ngành năng lượng

Mã hóa đang đặt nền móng cho sự thay đổi lớn trong hệ sinh thái tài chính của ngành dầu khí. Mã hóa giúp khai thác các nguồn đầu tư chưa được sử dụng, tăng thanh khoản và đơn giản hóa các giao dịch, mở rộng khả năng quy mô tài sản.

Một ví dụ nổi bật là Petro (PTR) – loại tiền kỹ thuật số được Chính phủ Venezuela phát hành và bảo chứng bằng dầu mỏ của quốc gia. Petro được quảng bá cho nhiều mục đích, từ giao dịch dầu mỏ đến thanh toán thuế. Tuy nhiên, do uy tín kinh tế của Venezuela còn nhiều vấn đề, việc Petro được chấp nhận rộng rãi trên thị trường quốc tế vẫn chưa khả thi.

Ngoài nhiên liệu hóa thạch, Flowcarbon và Watr đã hợp tác để đưa tài chính phi tập trung (DeFi) vào các thị trường carbon tự nguyện, cho thấy tiềm năng mã hóa trong các lĩnh vực môi trường và bền vững.

Sản phẩm nông nghiệp

Nông nghiệp luôn là lĩnh vực tiên phong trong việc ứng dụng công cụ tài chính mới. Thực tế, thị trường tương lai (futures) ra đời từ nhu cầu giảm thiểu rủi ro mùa vụ của nông dân. Giờ đây, mã hóa có tiềm năng biến đổi ngành nông nghiệp bằng cách mở ra cơ hội đầu tư vào cây trồng, vật nuôi và đất đai.

Không chỉ dừng lại ở việc sở hữu từng phần, mã hóa còn tinh giản chuỗi cung ứng, kết nối trực tiếp nông dân với nhà đầu tư và cung cấp dữ liệu thị trường theo thời gian thực để nhà đầu tư đưa ra quyết định chính xác.

Ngoài ra, mã hóa nông sản cũng cung cấp bảo mật và khả năng truy xuất nguồn gốc, đảm bảo tính toàn vẹn của sản phẩm được đầu tư. Một ví dụ điển hình là sự hợp tác giữa Gluwa và Chính quyền bang Lagos nhằm tích hợp tài sản nông nghiệp lên blockchain dưới dạng NFT, giúp thúc đẩy tăng trưởng trong lĩnh vực này.

So sánh hàng hóa được mã hóa và tiền mã hóa bảo chứng bằng hàng hóa

Tiền mã hóa bảo chứng bằng hàng hóa là tài sản kỹ thuật số được thiết kế để ổn định hơn so với các loại tiền mã hóa biến động mạnh. Sự ổn định này đạt được bằng cách liên kết giá trị của chúng với các hàng hóa hữu hình như bất động sản, vàng hoặc dầu mỏ.

Một tổ chức hoặc công ty sẽ nắm giữ hàng hóa thực và phát hành các token đại diện cho một lượng cụ thể của loại hàng hóa đó. Giá trị của token biến động dựa trên giá trị của hàng hóa cơ sở.

Ví dụ, các loại tiền mã hóa bảo chứng như Tether Gold và Pax Gold được bảo chứng bằng vàng thật. Tương tự, các loại tiền mã hóa khác có thể được bảo chứng bởi dầu mỏ hoặc các tài sản quý giá khác.

Dưới đây là bảng so sánh sự khác biệt giữa hàng hóa được mã hóa và tiền mã hóa bảo chứng bằng hàng hóa:

Lợi ích của việc mã hóa hàng hóa

Việc mã hóa hàng hóa mang lại nhiều lợi ích như làm rõ quyền sở hữu, cho phép sở hữu từng phần, đơn giản hóa giao dịch và tăng cường hoạt động thị trường.

Hãy cùng tìm hiểu các ưu điểm của hàng hóa được mã hóa thông qua ví dụ về token bảo chứng bằng vàng.

• Tăng tính thanh khoản: Một trong những lợi ích quan trọng của hàng hóa được mã hóa là tăng tính thanh khoản. Khi chuyển đổi hàng hóa như vàng thành các token kỹ thuật số, tài sản này có thể dễ dàng được giao dịch trên các nền tảng blockchain. Nhà đầu tư có thể mua và bán từng phần của hàng hóa mà không cần qua trung gian, giúp giảm chi phí và thời gian giao dịch.
• Sở hữu từng phần: Sở hữu từng phần là lợi ích quan trọng khác của hàng hóa được mã hóa. Điều này cho phép nhiều nhà đầu tư, kể cả những người không đủ tài chính để mua toàn bộ đơn vị hàng hóa, có thể tiếp cận các loại hàng hóa. Nhờ đó, việc đa dạng hóa danh mục đầu tư trở nên khả thi và dễ dàng hơn.
• Tăng cường bảo mật và minh bạch: Token hóa sử dụng blockchain, hoạt động như một cuốn sổ cái kỹ thuật số ghi lại mọi giao dịch. Cuốn sổ này không thể bị thay đổi, đảm bảo tính minh bạch và an toàn, vì bất kỳ ai cũng có thể kiểm tra được quyền sở hữu tài sản.
• Giao dịch thuận tiện hơn: Các phương pháp giao dịch truyền thống thường phức tạp và tốn thời gian. Ngược lại, các token kỹ thuật số cho phép người dùng giao dịch dễ dàng bất kỳ lúc nào và từ bất kỳ đâu, giúp quá trình đầu tư trở nên đơn giản và thuận tiện hơn.

Việc mã hóa hàng hóa không chỉ tối ưu hóa giao dịch mà còn mở rộng khả năng tiếp cận thị trường cho nhà đầu tư và tăng cường hiệu quả của thị trường tài chính.

Rủi ro của hàng hóa được mã hóa

Mặc dù đầy hứa hẹn, hàng hóa được mã hóa vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức. Khung pháp lý chưa hoàn toàn rõ ràng vì các quy định hiện hành có thể không bao quát được loại hình này. Bên cạnh đó, công nghệ đứng sau hàng hóa được mã hóa cần được thử nghiệm kỹ lưỡng để đáp ứng sự phức tạp trong việc tạo ra và giao dịch các token này.

Hãy tiếp tục tìm hiểu các rủi ro liên quan đến token bảo chứng bằng vàng và hàng hóa được mã hóa nói chung:

• Thanh khoản: Mã hóa tài sản sẽ không mang lại hiệu quả nếu thị trường thứ cấp không đủ lớn để xử lý khối lượng giao dịch. Việc xây dựng độ sâu thị trường đòi hỏi sự tin tưởng giữa các nhà đầu tư tổ chức sử dụng công nghệ blockchain và các bên tham gia thị trường truyền thống.
• Tiêu chuẩn hóa và khả năng tương tác: Để tích hợp mượt mà hàng hóa được mã hóa vào hệ thống tài chính hiện tại, cần có tiêu chuẩn hóa và khả năng tương tác giữa các nền tảng. Các chuẩn token, hợp đồng thông minh và định dạng dữ liệu tương thích trên nhiều blockchain và thị trường hàng hóa là cần thiết để đảm bảo quá trình thanh toán giao dịch và chuyển giao tài sản diễn ra hiệu quả.
• An ninh mạng: Bảo vệ tính toàn vẹn của token, khóa cá nhân và dữ liệu giao dịch nhạy cảm đòi hỏi các biện pháp an ninh mạnh mẽ như mã hóa và xác thực hai yếu tố (2FA). Giám sát liên tục là cần thiết để ngăn chặn các nguy cơ bị đánh cắp, tấn công mạng và khai thác lỗ hổng.
• Thách thức về quy định: Hàng hóa được mã hóa phải tuân thủ các quy định về chứng khoán, giao dịch hàng hóa và thị trường tài chính. Để tuân thủ pháp luật, cần thiết lập cơ chế quản trị mạnh mẽ nhằm ngăn chặn gian lận, thao túng thị trường và vi phạm quy định.

Những rủi ro này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển cơ sở hạ tầng pháp lý và kỹ thuật vững chắc để hàng hóa được mã hóa có thể phát triển bền vững và an toàn trong môi trường tài chính toàn cầu.